AMEIDE - De gemeente Vijfheerenlanden heeft een bedrag van 91,9 miljoen euro moeten betalen aan Niemans Beton. Eind vorig jaar deed het Gerechtshof in Den Haag deze uitspraak. De gemeente liet direct weten dat de uitspraak voor de gemeente 'buitengewoon ingrijpend' is. En waar dat uit blijkt is inmiddels duidelijk, de gemeente heeft namelijk een plan gemaakt om de kosten te dekken. Want wat gaat er ten koste van deze miljoenenboete?

Voor Kris de Kruijk is het schrikken als de gemeente bekendmaakt hoe zij denken het geld van Niemans Beton bij elkaar te krijgen. Want duidelijk wordt dat het geld voor woningbouw, nu ook naar Niemans gaat. "Het is hartverscheurend", geeft hij toe. "Als je zo graag in je eigen dorp wil wonen en dit nieuws te horen krijgt, geef je de moed bijna op."

Kris is 28 en woont nog bij zijn ouders. "Ik geniet nog van mijn moeders gekookte aardappelen, maar ik zou graag mijn eigen plekje willen kopen. In Ameide, welteverstaan. En dat is inmiddels zo goed als onmogelijk. Nu helemaal, omdat de gemeente zo'n gigantische schadeclaim moet betalen. Dan zetten ze liever dure herenhuizen neer dan een rijtje betaalbare starterswoningen. Daar verdienen ze denk ik meer aan. Maar daardoor zien jongeren zoals ik hun kansen op de woningmarkt nog meer afnemen."

Naast geld ten behoeve van de woningnood komt ook het onderhoud en renovatie bij sportclubs onder druk te staan door het gat in de begroting na de betaling aan Niemans. Geld voor dorpshuizen, cultuur, kunst, toerisme, horeca en detailhandel heeft de gemeente niet na het betalen van de claim.

Onder preventief toezicht
Toekomstplannen en ambities van de gemeente verdwijnen als sneeuw voor de zon door de miljoenenclaim. In 2018 had de gemeente wel al een pot van 40,9 miljoen gereserveerd. Maar het grootste deel van de schadevergoeding moet dus nog gedekt worden.

De gemeente is door de situatie onder preventief toezicht geplaatst door de provincie. Maar als er binnen drie maanden een goed dekkingsplan is, dan kan dit toezicht worden opgeheven. Vandaar dat de gemeente een plan gemaakt heeft.

Eneco
De gemeente kan reserves aanspreken waar nog geen verplichtingen voor zijn aangegaan om het gat in de begroting te dichten. Zo komen er miljoenen van de verkoop van de aandelen in Eneco van 33 miljoen en de reserve grondexploitatie van 14 miljoen. Dat zou betekenen dat samen met de al gereserveerde 40,9 miljoen, er 88 miljoen euro gedekt is. De overige 4 miljoen kan betaald worden uit de algemene reserve van de gemeente.

Daarmee lijkt het alsof de gemeente in ieder geval het gat in de begroting heeft gedicht. Maar met het geld dat hier genoemd wordt, waren wel al plannen gemaakt. Er waren plannen om dit geld te stoppen in bijvoorbeeld verkeersinfrastructuur, dorpshuizen, cultuur, duurzaamheid, sport, woningbouw en vastgoed. Dit betekent dat de betaling aan Niemans een grote maatschappelijke impact heeft.

Grote streep door plannen
De gemeente maakt duidelijk dat 1 miljoen euro bijvoorbeeld gereserveerd was voor het aanpakken van armoede en dat komt te vervallen. Als de gemeente de armoede niet meer kan aanpakken, kan dit leiden tot grotere sociale problemen.

Ook het mobiliteitsplan van de gemeente komt in gevaar als het gat in de begroting gedicht moet worden. Het gaat hier om 10 miljoen euro dat moest gaan naar fietspaden, het Openbaar Vervoer en de verkeersveiligheid.

En dan de woningbouw waar ook de jongeren in Vijfheerenlanden zo naar snakken. De gemeente was van plan om de woningbouw te stimuleren met behulp van het fonds volkshuisvesting. Maar deze reserve valt nu weg. Uit boosheid hebben jongeren uit Ameide weer een groot spandoek in hun dorpskern gezet. "We moeten iets doen om de gemeente te laten inzien dat de jongere generatie niet vergeten mag worden", zegt woningzoekende Gerben Willemse. "De enige huizen die er nu nog bijkomen zijn voor alleenstaande jongeren - vaak met studieschuld - niet te betalen."

Er is een grote behoefte aan woningen voor starters en ouderen. De gemeente zegt niet meer te kunnen bijdragen bij bijvoorbeeld het laag houden van koopprijzen van starterswoningen.

En ook woningbouwplannen die op dit moment al uitgevoerd worden komen in gevaar. De nieuwe woonwijk Broekgraaf in Leerdam, die op dit moment al gebouwd wordt, zorgt namelijk voor een flink aantal nieuwbouwwoningen. Maar voor een goede en veilige ontsluiting van die wijk is nog geld nodig. Dat dit geld er nu niet meer is, kan volgens de gemeente een verdere realisatie van de woonwijk in gevaar brengen. Ook de mogelijke realisatie van een nieuwe woonwijk aan de noordkant van de spoorlijn komt hierdoor in gevaar. Want ook die bouw hangt af van een mogelijkheid van een goede ontsluiting van de wijk.

De ambities van de gemeente Vijfheerenlanden op het gebied van duurzaamheid vallen ook in duigen. Door het wegvallen van budget zal het lastig worden voor de gemeente om een voorbeeldfunctie hierin te vervullen, dat wat ze graag zouden willen. Er kunnen geen pilots worden opgestart op het gebied van energie, klimaat, biodiversiteit of circulaire economie.

Samenwerking met provincie en het Rijk
De gemeente Vijfheerenlanden heeft afgesproken met de provincie Utrecht en het ministerie van Binnenlandse Zaken om de gevolgen van de uitspraak van de rechter voor de ambities van de gemeente in kaart te brengen. Daarbij wordt ook gekeken welke mogelijkheden er zijn om de gemeentelijk ambities in verloop van tijd alsnog te realiseren, mogelijk met behulp van de provincie en het Rijk.

De provincie Utrecht en het Ministerie van Binnenlandse Zaken betalen mee aan de verkenning die de gemeente Vijfheerenlanden laat uitvoeren. En de provincie en het ministerie ondersteunen ook door expertise in te brengen.

Begin maart staat het dekkingsplan van de gemeente op de agenda van de gemeenteraad van Vijfheerenlanden.

In samenwerking met mediapartner RTV Utrecht.

Deel dit artikel op Facebook: