VIANEN - Het heeft even mogen duren, maar Vianen krijgt weer een molen in haar skyline te staan. Nadat de laatste molen in 1913 afbrandde, komt er eentje terug aan de oevers van de Lek. En wat-ie gaat kosten? "Ruim een miljoen, maar dat komt voor elkaar hoor."
Het is in de vroege ochtend nog rustig langs de oevers van de Lek bij Vianen. Tot plots een grote graafmachine aan komt rijden. Op het gezicht van Piet Kastelein (95) verschijnt een glimlach. "Ja, nu gaat het echt beginnen. Nu is het nog een leeg stuk land, maar over een jaar of twee staat hier de mooiste molen van Nederland."
25 jaar bezig
Dat Piet al een tijd bezig is met de herbouw van een molen in Vianen, is absoluut niet overdreven. Ruim 25 jaar geleden stuurde hij de eerste brief naar de toenmalige gemeente of de vrijstad weer een molen kon krijgen. Zijn stad heeft namelijk een lange geschiedenis met diverse molens, legt hij uit. "Het laatste exemplaar brandde af in 1913. Die heb ik zelfs niet meegemaakt. Kun je nagaan. En dus vond ik dat het wel tijd werd dat zo'n schitterende plaats als Vianen zo'n monument terugkreeg."
Maar dat duurde wel even. De speciaal opgerichte stichting voor de herbouw van de Viaanse molen zet zich er al jarenlang voor in. "Al viel dat niet mee", aldus Piet. "Zeker als je de kosten bekijkt. Het gaat ons om de herbouw van een zogenoemde wipkorenmolen. Dat is een type dat nog maar drie andere molens kent in ons land. En de bouw ervan kost al gauw meer dan een miljoen."
Nieuw, maar toch oud
Toch is nu - eindelijk - de kogel door de kerk. Afgelopen week begonnen al voorzichtig de eerste graafwerkzaamheden. De helft van het streefbedrag is binnen, mede door donateurs en lokale ondernemers die bijvoorbeeld vrijwillig komen helpen bij de bouw. De andere helft binnenslepen gaat zeker lukken, denkt Piet. "We zijn hier al zó lang mee bezig, met zoveel ups en downs, dát het wel moet gaan slagen."
Wat je je over twee jaar voor moet stellen bij die Viaanse molen aan de Lek? Een vrijwel exacte replica van een model dat in 1691 in de vrijstad stond. Een groentje met een oud tintje, dus. Dat hij zo nauwkeurig nagebouwd kan worden, komt doordat de originele bouwbeschrijvingen nog volledig bewaard zijn gebleven. "Dat is echt enorm bijzonder", lacht Arti Enkelaar, bestuurslid van de Viaanse molenstichting.
"Doordat die beschrijvingen zo compleet zijn, konden we tot op het kleinste detail zien hoe de molen in het model van de 17e eeuw nagebouwd kan worden. Dat vinden we echt gaaf. En uiteraard reden te meer dat die molen hier een plekje verdient."
De stichting verwacht dat de molen over ongeveer twee jaar af zal zijn. Dan krijgt hij ook een educatieve en praktische waarde, zegt Enkelaar. "We gaan daadwerkelijk meel malen in de molen. Dat kan dan bijvoorbeeld naar de pannenkoekenboerderij, of de bakker om de hoek gaan. En zo krijgt de molen weer echt de stadsfunctie die hij verdient."
'Levenswerk'
Initiatiefnemer Piet Kastelein loopt ondertussen de bouwput in. Voorlopig is er van de molen nog niet veel meer te zien dan de wieken die alvast langs de Lek klaarliggen. "Je kunt je het misschien niet voorstellen, maar het voelt bijna als mijn levenswerk dat dit nu gaat lukken. Dit is het beste moment uit mijn leven. Ik vind het werkelijk prachtig. En als ze een heel klein beetje opschieten, maak ik die draaiende wieken ook nog mee."
Samenwerking SRC & RTV Utrecht.
© Stichting Publieke Omroep Buren, Culemborg, Vijfheerenlanden en West Betuwe (1983-2024)