CULEMBORG - Grote plannen waren er. Het progressieve Culemborg zou aan haar duurzaamheidsambities voldoen met een nieuw windmolenpark. De uiteindelijke plannen - zes windmolens, bijna net zo hoog als de Eiffeltoren en op een paar honderd meter afstand van woningen - stuitten op veel verzet. Uiteindelijk zette de gemeenteraad een streep door het plan en nu is Culemborg terug bij af. Hoe heeft het zo kunnen gaan én hoe moet het in de toekomst anders?

Wethouder Joost Reus heeft wat uit te leggen. Hoe kan het zo mis zijn gegaan met het windmolenproject? Wat was de rol van de gemeenteraad en het college en hoe kan het zijn dat inwoners zich zo alleen hebben gevoeld? Die vragen staan centraal op een evaluatieavond van de gemeenteraad én wethouders van de Culemborg.

De avond begint met een statement van de wethouder, waarin hij zijn eigen aandeel benoemt. "Eén van de redenen dat we hier zitten, is dat sommigen van mening zijn dat het contact tussen ons en de initiatiefnemers te close was. Soms zijn initiatiefnemers goede bekenden, die je op zaterdag tegenkomt op de markt. Wanneer ben je te close? Dat heeft niet tot gevolg gehad dat de verschillende belangen niet goed gewogen zijn dat voorop staat. Misschien heeft u daar andere ideeën over?"

Het dossier in het kort
Eind 2017 stelde de Culemborgse gemeenteraad een windvisie vast. Met die visie in de hand hebben Eneco en Coöperatie Vrijstad Windwinning een plan gemaakt voor het plaatsen van windmolens in het buitengebied. De bewoners willen best meedenken, maar vinden drie à vier windmolens meer dan genoeg voor het stukje grond. Dat is niet rendabel, zeggen de initiatiefnemers. Waarom niet, dat willen ze niet zeggen. Joost Reus zegt daar nu over: "Dat de initiatiefnemers geen inzicht in de businesscase kregen, vond ik geen slimme actie. Het is bedrijfsgevoelige informatie, maar het was slimmer geweest als ze wel hadden uitgelegd waarom ze minimaal vijf windmolens moesten plaatsen."

Geen draagvlak
Het overleg tussen bewoners en initiatiefnemers klapt in 2020. De initiatiefnemers gaan zonder draagvlak verder en dienen hun plan in: zes windmolens hoger de Eiffeltoren. Er volgen petities, optredens in de media en ook de publieke opinie over windmolens verandert. Er komen zorgen over de volksgezondheid en plannen voor windparken op zee worden concreter. Vóór de zomer stemt de gemeenteraad tegen het windmoleninitiatief.

Verantwoordelijkheid college
Raadsleden hebben twijfels over de rol van het college. Er is grote twijfel of de gemeente genoeg verantwoordelijkheid heeft genomen in dit dossier. Stonden wethouders en ambtenaren niet veel te veel aan de kant van de initiatiefnemers? Uit de stukken komt naar voren dat er heel veel contact is tussen hen. Reus geeft toe dat het contact intensief was, maar vindt dat niet vreemd. "Als bewoners met mij hadden willen, overleggen dan kan dat altijd. We hebben bewoners serieus genomen, maar als je met elkaar praat wil dat niet zeggen dat je altijd tot overeenstemming komt."

'Niet slim'
Dat de initiatiefnemers doorgingen zonder draagvlak was de afspraak. Als er geen overeenstemming was, kon het plan gewoon worden ingediend. "Het plan past binnen de windvisie en tussen de toen geldende wetgeving."

De initiatiefnemers gingen voor het maximaal haalbare op die locatie. "Achteraf gezien was dat niet slim van ze", aldus Reus.

Waar Reus spijt van heeft? De communicatie. Er had volgens hem na de vaststelling van het windvisie blijvend gecommuniceerd moeten worden over hoe belangrijk windenergie is voor de klimaatdoelstelling van de stad Culemborg. Dat had de gemeente zelf kunnen doen, maar hij neemt het de initiatiefnemers ook kwalijk dat zij tijdens het maken van de plannen heel stil zijn geweest.

Windmolens worden verkiezingsthema
Het - voorlopige - einde van dit liedje kent iedereen in Culemborg. Er zijn geen nieuwe windmolens. Hoe moet het nu verder? Dat vindt de gemeenteraad lastig. De VVD is al die tijd het meest kritisch geweest op dit plan. Kees de Raad: "Minder windmolens was destijds gelukt, maar dat is nu een gepasseerd station. Het is verziekt, in dat kleine gebiedje kan het gewoon niet meer."

Grote vraag bij de meeste fracties: moeten de windmolens een thema in de gemeenteraadsverkiezingen worden of niet? De ene fractie wil van tevoren kleur bekennen, maar CDA'er Marco van Zandwijk stelt een raadgevend referendum tijdens de verkiezingen voor.

Noël Bos (Culemborg van Nu) wil dat het proces nu verder gaat: "We hebben geen tijd te verliezen." Yassin Dagdag van de PvdA zegt: "We hebben het vaak over windmolens, maar het is me niet duidelijk wat partijen willen, wie is er voor of tegen? Ik denk dat het goed is dat we ons uitspreken voor de verkiezingen."

In een referendum ziet de wethouder niets. De wethouder vindt het logisch om het thema over de gemeenteraadsverkiezingen heen te tillen. Een nieuwe raad kan dan met de windmolens aan de slag, of er een definitieve streep door zetten.


Geschreven door mediapartner Omroep Gelderland.

Deel dit artikel op Facebook: