Natuurbeheer op komst voor stadsweide De Volencampen
Woensdag 29 september 2021 | Arno voor de Poorte
CULEMBORG - Met een burgerinitiatief voor meer biodiversiteit heeft de Culemborgse Margriet Hunfeld voor stadsweide De Volencampen een doorbraak bewerkstelligd in het beheer. De eigenaar van De Volencampen, het Rijksvastgoedbedrijf, heeft deze maand groen licht gegeven voor natuurvriendelijker beheer. ‘En dat hadden we nooit durven dromen,’ zegt de 71-jarige Hunfeld.
Aan de rand van het oude centrum, binnen de bebouwde kom van de Culemborgse vier dreven, liggen de eeuwenoude Volencampen. Dit groene staatsdomein van twaalf hectare is als cultuurhistorisch erfgoed van grote landschappelijke waarde. Toch zou het dit seizoen op de agrarische markt komen via een landelijke, openbare inschrijving voor boeren. ‘Met als dreiging dat een eventuele, hoogste bieder De Volencampen vol zou gaan rijden met drijfmest. Om zo de hoge pachtsom terug te kunnen verdienen,’ legt Hunfeld uit. ‘En dat vonden we geen goed idee.’
Meer flora en fauna B&W van Culemborg, maar vooral wethouder Reus, protesteerden daarom samen met het burgerinitiatief tegen deze praktijken van het Rijksvastgoedbedrijf. Met tot ieders verrassing dat de landelijke inschrijving werd afgeblazen. En Burgerinitiatief Volencampen nu twee jaar de tijd krijgt om met de boeren aan een natuurlijkvriendelijker beheer van De Volencampen te werken. ‘Doel is, ‘licht Hunfeld toe, ‘om weer terug te keren naar het oorspronkelijke natuurbeheer. Zodat flora en fauna weer de ruimte krijgen.’
Overgangstijd Volgens Hunfeld leven we in een overgangstijd: ‘Klimaatverandering is nu zonder twijfel het meest dringende onderwerp. Deze zomer kwam het International Panel On Climate Change (IPCC) met een harde en uitermate zorgelijke waarschuwing. De klimaatdreiging en de stijging van de zeespiegel gaan veel sneller en zijn veel ernstiger dan eerder voorzien. Dat raakt onze veiligheid, natuur en leefomgeving,’ zegt ze, ‘nu ook hier de natuur het loodje dreigt te leggen.’ Nee, de wereld kan ze niet redden, maar wel een stukje ervan in haar eigen buurt. ‘Ik vond dat ik in ieder geval wát moest doen. Verbeter de wereld, zoiets begint immers bij jezelf, toch? Dus de eerste stap is gezet. En wat ooit a small step for man werd genoemd - op de maan weliswaar, maar toch - wordt hier in Culemborg misschien ook nog eens a giant leap for mankind. Oftewel het begin van een grote sprong voorwaarts voor de mensheid,’ grapt ze.
Positief Alleen al daarom vindt Hunfeld het bemoedigend dat het Rijksvastgoedbedrijf positief heeft gereageerd op alle verontruste signalen van ruim honderd Culemborgse inwoners en diverse verenigingen die het burgerinitiatief mede ondertekenden: ‘Echt geweldig hoe daarna vrijwel direct is besloten om het beheer van de Volencampen aan inwoners en gemeente over te laten. Zodat we inmiddels constructieve gesprekken voeren met de huidige pachter,’ zegt ze. Dat wethouder Reus in deze rol het groene hart op de juiste plaats heeft, staat voor haar buiten kijf: ‘Hij heeft hard meegewerkt door op de juiste politieke knoppen te drukken om dit unieke stuk groen weer te laten opbloeien voor de Culemborgse bevolking. En de vele wandelaars, joggers, fietsers en hardlopers weer te laten genieten van de eeuwenoude grafelijke weides met die populaire route eromheen. Zodat ook de ouderen in het zorgcentrum ernaast weer graag hun mooie uitzicht op de bloemen, vogels en insecten terug zouden krijgen, dat nu vrijwel is verdwenen. ‘Het bewijst dat er gelukkig steeds meer aandacht komt voor het nieuwe denken over de natuur,’ merkt Hunfeld. Want ook persvoorlichter en expert van De Vlinderstichting Kars Veling had ‘als rasoptimist’ nooit durven dromen dat De Volencampen weer een nieuwe kans zouden krijgen.
Steun Maar wat Hunfeld het meest opmerkelijk vindt, is de onvoorwaardelijke steun van veel Culemborgse tachtigplussers, die haar met wijze raad en hun specifieke kennis en kunde adviseerden, informeerden, souffleerden en op weg hielpen. En daarmee haar burgerinitiatief dapper ondersteunden, ook al lagen ze er soms wakker van. Want ook zij wilden hun nek uitsteken voor de lokale natuur: ‘Omdat ze net als ik de aarde goed achter willen laten voor onze kinderen en kleinkinderen,’ zegt de initiatiefneemster die zelf ook in de herfst van haar leven is. Maar die in tegenstelling tot de huidige jeugd wél altijd de wind mee had als babyboomer. ‘Dus is het tijd om mijn verantwoordelijkheid te nemen nu we in gevarenzone zitten,’ zegt ze. ‘Al voel ik me soms net de symbolische oma van het Noorse klimaatmeisje Greta Tunberg. Omdat ik altijd tegen mezelf zeg: ‘Als zij het als 17-jarig jonkie kan opnemen voor de natuur, moet ik het als 71-jarig oudje óok kunnen!’, lacht ze.