AMEIDE - Hebben ze nu eindelijk écht kans op een koophuis in hun eigen woonplaats? Woningzoekende starters uit Ameide hopen het in ieder geval wel, nu ze weten dat zij bij inschrijving op het nieuwbouwproject voorrang krijgen op mensen die niet uit hun dorp komen. Maar hoe werkt dat eigenlijk, die voorrang? En mag het eigenlijk wel?
"Sjonge, als die huizen serieus naar óns gaan, is dit goed nieuws", zegt Kris de Kruijk. Hij is 28 en woont nog steeds bij zijn ouders in Ameide. Al jarenlang zoekt hij naar een huis in het dorpje aan de Lek, zonder succes. "Starterswoningen zijn er bijna niet, en op andere huizen bieden anderen véél meer over dan ik dat kan."
Betaalbare starterswoningen
Kris maakt zich daarom al lang hard voor betaalbare starterswoningen in zijn dorp. Want Ameide verlaten, dat zit er voor hem niet in. "Mijn hele leven is hier. Ik werk hier, mijn vrienden en familie wonen er en ik kom er bijna niet buiten. Ik zou diep ongelukkig worden als ik zou moeten verhuizen."
Maar nu maken alle starters zoals Kris meer kans op het nieuwbouwproject Tuinhof in Ameide. Inwoners uit Ameide en het naastgelegen dorpje Tienhoeven aan de Lek krijgen voorrang tijdens het inschrijvingsproces. Een bewuste keuze van projectontwikkelaar Taco Meerpoel, van KRKTR. "De raad heeft heel duidelijk aangegeven: wie die nieuwbouwhuizen ook gaat bouwen, kijk alsjeblieft om naar onze eigen inwoners. Die komen er bijna niet tussen. En wij besloten in ons voorstel naar die wens te luisteren."
Beleggers
In totaal komen er in Tuinhof 8 starterswoningen en 14 andersoortige huizen. Op alle huizen krijgen inwoners uit de twee dorpen voorrang. De ontwikkelaar zou meer kunnen verdienen als hij de huizen aan een belegger zou verkopen, dat weet hij ook wel. "Maar dat willen we niet. En de gemeente ook niet. Wij zijn vrij om te verkopen aan wie we willen."
Mag die voorrang?
Kort gezegd: ja. Dat zegt Hans André de la Porte, woordvoerder van Vereniging Eigen Huis. "Er wordt nu misschien een beetje vreemd tegenaan gekeken, maar de projectontwikkelaar neemt het besluit van wel of geen voorrang verlenen als privaat persoon. Het is voor hem legaal om te zeggen: ik ga het aan die en die verkopen. Daar is diegene vrij in."
Hoe werkt die voorrang dan? Eigenlijk vrij simpel. Bij het inschrijvingsproces wordt goed gekeken naar je huidige woonplaats. Kom je in dit geval uit Ameide of Tienhoven aan de Lek, filtert het online systeem die personen er als het ware als eerste uit. "Uiteraard kijken we ook of iemand het echt kan betalen en wat iemands voorkeurswoning is. Al willen we wel echt proberen eerst alle huizen te vergeven aan mensen uit het dorp; daarna kijken we pas naar mensen uit andere plaatsen."
Uniek is de situatie niet, zegt ook de woordvoerder van Vereniging Eigen Huis. "Denk even terug aan de verzuiling. Katholieke projectontwikkelaars verkochten het liefst aan katholieke kopers, protestanten aan protestanten, enzovoorts. Het is van alle tijden, alleen komt het nu door die crisis vaker naar voren."
In het oosten van het land wordt het al vaker gedaan, zegt hij. "Mensen uit de Randstad gaan daarheen om nog een betaalbaar huis te krijgen, maar bieden dan enorm over. Hoe komen de starters er daar dan nog tussen?"
Oplossing woningmarkt?
Wat doet het voor de woningmarkt, is dit een oplossing? Niet echt, aldus woningmarktexpert en hoogleraar Peter Boelhouwer. "Er wordt nog steeds niet genoeg gebouwd en de krapte neemt nog altijd toe. Wél is het goed voor de leefbaarheid in de dorpen. Dat jongeren die er zijn opgegroeid de kans krijgen en een dorpje niet zal vergrijzen."
Boelhouwer verwacht dat dit in de toekomst nog veel vaker zal gebeuren. Als die crisis niet beter wordt, moeten gemeentes op een of andere manier hun wens uitspreken dat projectontwikkelaars aan de eigen inwoners denken. "Anders komen die starters er nooit meer tussen."
Dan nog even een ander punt: de vraagprijs voor de woningen. De projectontwikkelaar verwacht dat de starterswoningen voor circa 230.000 euro weg zullen gaan. Ameidenaar Kris moet het in zijn eentje ophoesten, dus dat is best een uitdaging. "Nu heb ik het geluk al die jaren te hebben gespaard, dus dan zal het net lukken. Al geldt dat natuurlijk niet voor de meeste twintigers."
'Meer bouwen'
Starter Melvin Woudenberg (25) uit Ameide hoopt er door die voorrangsregel in ieder geval eindelijk tussen te komen. Veel twintigers zoals hij huren nu samen met vrienden een woning in Ameide, omdat koop er simpelweg niet in zit. "Dus die voorrang komt als een welkom lichtpuntje. Een mooie stap. Nu nog meer bouwen, want ik weet nu al 50 mensen op te noemen die gaan inschrijven op die 8 starterswoningen."
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met RTV Utrecht.
© Stichting Publieke Omroep Buren, Culemborg, Vijfheerenlanden en West Betuwe (1983-2024)