CULEMBORG - Irene en Alexander waren 22 jaar geleden pioniers op gebied van groen wonen en leven. Hun 'groene paleisje' staat in één van de oudste en grootste ecologische wijken van Nederland: Lanxmeer in Culemborg. Ze waren hun tijd zo ver vooruit dat er inmiddels onderdelen van hun woning aan revisie of vervanging toe zijn.

De eco-wijk EVA-Lanxmeer (EVA staat voor Ecologisch Centrum voor Educatie, Voorlichting en Advies) kwam midden jaren 90 tot stand, toen een groep gelijkgestemde groene Gelderlanders bij elkaar gingen zitten om een duurzaam wonen-wijk op te zetten. Samen met experts op het gebied van duurzaamheid, architectuur, sociale vernieuwing en landschapsinrichting bogen ze zich over nieuwe manieren van energieopwekking, waterhuishouding en sociale verbinding.

Lanxmeer heeft inmiddels een landelijke voorbeeldfunctie gekregen en ontvangt tot op de dag van vandaag nog steeds mensen die meer willen weten over samen duurzaam wonen binnen een wijk. Eén van die mensen is Groene Koppen-presentator Harm Edens.

Van woestijn naar bloeiende, groene wijk
Alexander en Irene waren er vroeg bij toen Lanxmeer van de grond kwam. In de beginperiode berokken ze als tweede de wijk, dat door de braakliggende stukken grond nog meer op een woestijn dan op een groene wijk leek.
Inmiddels staan er 336 woningen en genieten zo'n 1000 bewoners van hun energiezuinige huizen, groene en gemeenschappelijke tuinen en autovrije straten. Op een groot parkeerterrein overdekt met zonnepanelen staan de (elektrische) auto's uit het zicht en voor biologische boodschappen kunnen ze naar de vlakbij gelegen stadsboerderij.

Volgens Alexander en Irene was Lanxmeer ruim twee decennia terug inderdaad een vooruitstrevend project, maar wordt het nu zeker voor de bewoners van het eerste uur wat lastiger om mee te gaan met verdere modernisering en verduurzaming. "We puzzelen nu over hoe we nul op de meter krijgen, hoe we van het gas af komen. Ons dak is te klein voor voldoende zonnepanelen. Kiezen we voor een warmtepomp of kunnen we aan een warmtenet worden gekoppeld?"

Recyclen
De zonnepanelen zijn al een keer met veel moeite vervangen, omdat het dak behoorlijk schuin afloopt. De oude panelen van hen en andere bewoners heeft Alexander uit elkaar gehaald en die spullen worden opgeslagen. Een kunstenares gaat ermee aan de slag gaat en maakt een kunstwerk dat opnieuw energie opwekt. Het verhaal dat zonnepanelen niet te recyclen zijn, is volgens de Culemborger onzin: "Er is nog weinig ervaring mee opgedaan, maar praktisch alle onderdelen zijn herbruikbaar."

Wonen in de eco-wijk is een genot volgens het stel, hoewel ze de woning eigenlijk te groot vinden nu hun dochters uit huis zijn. Ze worstelen met 'woonschaamte' en zien geen mogelijkheid om het huis opnieuw in te delen. Dat is bouwtechnisch te ingewikkeld.

De kwestie zonnepanelen
Volgens dochter Marima, die nu in Nijmegen woont, is Lanxmeer een echte gemeenschap geworden: "Je draagt samen zorg voor de omgeving. Voor ons was dat heel natuurlijk, wij kenden niks anders. Vooral als je hier eenmaal weg bent, merk je wat hier wonen betekent. Het is super rustig, er is heel veel groen, en het is daardoor heel stil en open."

Buitenstaanders
In haar studentenhuis pusht ze biologisch kopen en waakt ze voor dingen weggooien. Wat eten betreft lijken haar huisgenoten nu allemaal om en wordt er uitsluitend vegetarisch gegeten. Op de basisschool voelden Marima en zus Laura zich soms buitenstaanders omdat ze in het begin vooral tweedehands kleding droegen. Daar zijn ze na een tijd ook mee opgehouden en nu is hun kleding een combi van nieuw en gebruikt."
Als kind hadden beiden een geweldige tijd in Lanxmeer: "Onze jeugd was ontspannen, prikkelarm. We zijn zonder tv opgevoed, gebruikten weinig sociale media en konden overal spelen zonder op verkeer te hoeven letten. We zaten uren in de enorme zandbak en trokken met heel veel kinderen op. Je leert in feite dan al sociaal met elkaar om te gaan. Onze wijk is gewoon een mini-samenleving."

Lees hier meer over de wijk Lanxmeer en stadsboerderij Caetshage.

Geschreven door mediapartner Omroep Gelderland.

De uitzending van Groene Koppen is donderdag 11 november vanaf 17.20 uur te zien bij Omroep Gelderland en via onderstaande video:

Deel dit artikel op Facebook: