GELDERMALSEN - Het blijft een heikel punt in Rivierenland om de huisvesting van de vele arbeidsmigranten in de regio beter te regelen. Grootschalige huisvestingsprojecten roepen veel weerstand op. Na mislukte pogingen in Tiel en Neder-Betuwe is het nu de beurt aan West Betuwe met een 'FruitVillage' in Geldermalsen. De fruitsector is enthousiast maar dat geldt niet voor iedereen.
In cultureel centrum De Pluk in Geldermalsen presenteerde Van Doorn Living deze week het plan voor FruitVillage aan de inwoners van Geldermalsen. Het bedrijf is gelieerd aan uitzendbureau VDU dat in deze omgeving circa vijfhonderd met name Poolse werknemers aan het werk heeft in de fruitsector. En die wonen voor een groot deel nog buiten de gemeente.
Met een compleet nieuwe wijk aan de N327 bij de westelijke entree van het dorp moet daar een einde aan komen. Het Fruitdorp dat in principe voor vijftien jaar vergund wordt telt 175 woningen in twee of drie lagen voor circa 350 mensen. Het is gesitueerd naast de Fruittechcampus, een recent opgericht centrum voor technologie en opleiding in de fruitsector, en dat is niet voor niets.
Volgens de initiatiefnemers veranderen door de toenemende robotisering het werk en dus ook de arbeiders in de sector snel. “Mensen die alleen kistjes tillen hebben we steeds minder nodig”, zegt voorzitter van de nabijgelegen veiling Fruitmasters Kees de Kat. “We hebben mensen nodig die met de technologie kunnen werken. Het liefste zouden we allemaal Nederlanders bij ons hebben werken maar die zijn niet te vinden.”
'Je moet ze echt wat kunnen bieden' En dus is Fruitmasters volgens De Kat afhankelijk van een nieuw soort arbeidsmigranten. “Twintig of dertig jaar geleden waren het halve economische vluchtelingen”, zegt hij. “Maar nu zijn het echt andere mensen. Ze spreken allemaal Engels doen graag in deeltijd een studie en komen uit verschillende delen van de wereld. Je moet ze echt wat kunnen bieden, anders komen ze niet.”
Een fijne woonomgeving dus en mogelijkheid tot opleiding. Naast studies ten behoeve van de Fruitteelt zouden de werknemers ook hele andere studies moeten kunnen volgen op de campus om zodoende als werkstudent de bedrijven een aantal jaar te versterken.
Volgens initiatiefnemer Cees van Doorn staat met het welslagen van de Fruittechcampus en FruitVillage niet minder dan het voortbestaan van de Betuwse fruitsector op het spel. “We zijn al relatief laat met het trainen van werknemers voor toekomstige technologie”, zegt hij. “Als we dit moment voorbij laten gaan, kunnen we het als Nederlandse fruitsector vergeten.”
Inwoners hebben andere zorgen Maar diverse inwoners die de avond bezochten hebben hele andere zorgen. Zo dreigt de lokale scoutingvereniging Graaf van Gelre die sinds enige jaren een loods aan de rand van het terrein als hoofdkwartier heeft dakloos te worden. “Wij hebben niets tegen de plannen maar hebben wel zorgen over onze huisvesting”, vertelt bestuurslid Léon van Treijen. “Het is een mooie locatie waar we het liefste willen blijven zitten maar op de tekeningen zijn we al verdwenen. We hebben nog geen bruikbaar alternatief gehoord van de gemeente. We hopen dat dat nog komt.”
Bewoners van de nabijgelegen Burgemeester Roozeveld van der Venlaan laten duidelijk weten dat zij het niet eens zijn met de plannen en hier zeker tegen in beroep zullen gaan. De bewoners die nu vrij zicht over het agrarische land hebben vrezen allerlei overlast en waardedaling van hun woning.
Daarbij heerst een gevoel van onrecht. “Eerder kon daar niks”, vertellen de bewoners die liever anoniem blijven. “Nu kan er in een keer een wijk voor 350 mensen komen. Er horen daar fruitbomen te staan. En hoe zit het met stikstof en het bouwen van woningen die voor onze eigen inwoners zo hard nodig zijn?”
Woningen voor spoedzoekers Van Doorn heeft weliswaar met de gemeente afgesproken dat ongeveer twintig woningen gereserveerd worden voor mensen uit West Betuwe die met spoed huisvesting nodig hebben, maar daar zijn deze bewoners niet van onder de indruk. “Wat heb je aan zo'n klein aantal”, zegt een van hen. “Dat is alleen om goodwill te kweken. Doe dan de helft van de woningen. Daarbij: ze zeggen wel dat er geen asielzoekers of statushouders in komen maar dat moet ik nog zien.”
Ook heerst bij hem het idee dat de fruitbedrijven toch niet genoeg hun best doen om Nederlandse jongeren aan zich te binden. “Als je een goede woonruimte krijgt, een opleiding en baan met goed salaris dan denk ik dat daar best veel belangstelling voor is. Ik heb geen wervingsactie gezien. Het gaat gewoon om het grote geld.”
'Geef het een kans' Maar niet iedereen is sceptisch. Zo ziet voorzitter van de dorpsraad Han van Schaik de plannen wel zitten. “Het ziet er mooi uit”, zegt hij. “We waren als de dood dat die mensen in rijen stapelbedden kwamen te liggen maar dat is zeker niet het geval. Het plan is mooi geschetst. Daarbij is er de grotere filosofie van de technologie en het onderwijs op deze plek als hart van de fruitsector. Economisch van groot belang voor deze streek dus geef het een kans.”
De gemeente is die mening in de basis in ieder geval ook toegedaan. De raad heeft ingestemd met het doen van twee proeven voor grootschalige huisvesting volgens bepaalde kaders. Het college van burgemeester en wethouders heeft al geconstateerd dat FruitVillage binnen deze kaders past en geeft aan in principe aan deze ontwikkeling mee te willen werken. Komend voorjaar zou daar een definitief besluit over genomen moeten worden.
