REGIO - Tour de Waal is het jaarlijkse Bevrijdingsdag-evenement aan de oevers van de Waal. Van Slot Loevestein tot aan Fort Pannerden is het feest op meerdere locaties. Hoogtepunten zijn de fietsroutes, broodjesdropping voor de kinderen, de colonne met oude legervoertuigen en kunst, muziek en poëzie.
 
Voorzitter Gerard Nieuwenhuis vertelt dat het motto van Tour de Waal ‘Vrede, Vrijheid en Verbondenheid is. “Met Tour de Waal vieren we dat we in vrijheid leven. Als vertrekpunt nemen we het herdenken van de Tweede Wereldoorlog. We verbinden die met eigentijdse, culturele activiteiten om het belang van leven in vrijheid en het beleven van die vrijheid over het voetlicht te brengen. Kinderen brengen dat in onze Vrijheidskrant heel mooi onder woorden. ‘Vrijheid is meer dan geen oorlog’.”
 
Doel
Het doel van Tour de Waal is op een gepaste wijze een bijdrage leven aan de viering van Vrijheid in Rivierenland. De manier waarop komt voort uit het creatieve brein van kunstenares wijlen Joyce Bloem. “Zij had ooit het afwijkende idee om een grote V over de Waal te spannen, zegt de voorzitter hierover. “Daarna zijn er talloze herdenkingsactiviteiten ontstaan. En het groeit maar door. We hebben dit jaar nieuwe onderdelen. Met name de Route Oost, de aanwezigheid van de scouting in de binnenstad van Zaltbommel en rondom Zinder in Tiel is er een overvol, nieuw programma.”
 
Wat is er allemaal te doen en beleven tijdens deze editie van Tour de Waal?
De fietsroutes
Er zijn vier verschillende fietsroutes van Tour de Waal te vinden op Routabel. Deze vier routes downloaden voor veel fietsplezier is het handigste. Route 1: Zaltbommel – Loevestein (47 km). Route 2: Zaltbommel – Tiel (49 km). Route 3: Ochten – Druten (55 km). Route 4: Nijmegen – Pannerden (56 km).
 
Bruisend Zaltbommel in jaren ‘40 sfeer
Om te beginnen is er een compleet WW2 leger tentenkamp met alles erop en eraan. De Candybomber komt dit jaar weer langs. Deze parachutist komt, nadat hij zijn precisielanding heeft uitgevoerd, snoep uitdelen. Daarnaast komt het vliegtuig ook nog twee keer broodjes droppen. Er ligt een echte mijnenveger in de haven, de oudste marineman aan boord is 87. Het schip is te bezoeken.
 
De 35 re-enactors van de Pontoongroup 40-45 gaan de Waal over te steken in hun roeiboten. Ook de liefhebbers van poëzie en kunst komen ruimschoots aan hun trekken. Er is een gezellige markt en Scouting Zaltbommel bouwt een pionierstoren. “De scouting doet dit jaar voor het eerst mee. Daar zijn we heel blij mee,” zegt de voorzitter. Wie altijd al heeft willen parachutespringen maar zelf niet dapper genoeg is, kan zijn / haar teddybeer of knuffel meenemen. Tour de Waal heeft parachutes in allerlei maten te leen. En de stoere mannen van de brandweer komen om alle dappere knuffels een echte parachutesprong te laten maken.
 
Colonnes militaire voertuigen
Op 5 mei rijden er tijdens Tour de Waal drie colonnes door het Rivierenland richting Zaltbommel. Eén van die colonnes start bij Slot Loevestein en maakt dan een ronde langs verschillende dorpen aan de Waal om in Zaltbommel te eindigen. De andere colonnes starten in Tiel.
  
Route Oost
Eén van de initiatieven die Tour de Waal dit jaar neemt is het organiseren van een vrijheidstocht door de Over- en Neder-Betuwe. Het mag een bonte stoet worden van historische voertuigen. Niet alleen militaire, ook old timers, historische tractoren en oude brommers. Alles is welkom om deel te nemen aan de Bevrijdingstocht 2023, als het voertuig maar oud is.
 
Festiviteiten Tiel
Op Bevrijdingsdag 2023 is het overal in Tiel feest. Zwaartepunt van Tour de Waal Tiel ligt bij Zinder. Organisatoren: kunstenaars Guusje Kaayk en Hans Vernooij.
 
Locatie Vredesplein Zinder
09:00 Verzamelen colonne
Doorlopend Kunstmanifestatie ‘Denkbeelden van de Vrijheid’, Doorlopend Makersmarkt en Doorlopend Vrijheidstafel
10:30 Vertrek 1e colonne
10:45 – 11:15 Opening expositie van Joyce Bloem
11:30 Astylos brengt vuur uit Wageningen
11:45 Vertrek 2e colonne
13:30 Poëzietour
14:00 Kunstveiling
14:00 – 16:00 Optredens Zinder Educatie

Locatie Markt/Winkelpromenade
12:00 Defilé colonne en lopers Astylos, ontsteken van het vrijheidsvuur
12:00 – 17:00 Kunstmarkt in de binnenstad
15:00 Gezellige muziek op de Markt
 
Locatie Waalkade
Ca. 12:50 – 13:30 Broodjesdropping (2x)
 
Locatie Flipje- en Streekmuseum
13:30 – 17:00 WOII informatiecentrum geopend
 
Heesselt
In en rond het Heesseltse kerkje is er de hele dag actie. Tieners zijn er bezig met theater en er valt een door kinderen gemaakte podcast te beluisteren. Bezoekers kunnen de middeleeuwse duiventoren beklimmen. Boven in de toren wacht een geluidsverrassing. Er is muziek, er zijn bevrijdingsbroodjes en er komen dichters langs. Ook stopt er rond het middaguur een stoet met oldtimers uit de oorlog. En er is ‘vrijheidskunst’ om deze dag nog mooier te maken.
 
Colonne oude legervoertuigen
Er zijn 3 routes:
1) Tiel – Zaltbommel
2) Slot Loevestein – Zaltbommel
3) Ochten – Kasteel Doornenburg
 
Poëzietour de Waal 2023
Dit jaar is er voor de negende keer een “Poëzie Tour de Waal” (PTDW). Dichter en organisator Thom Ummels maakt dan opnieuw een tour met dichters langs de Waal.
 
Het tourschema van de dichters is als volgt:
13.15: Kerkje Heesselt
13.30: Tiel (Cultuurgebouw Zinder)
14.45: Varik Veerhuis
15.00: Slot Loevestein
16.30: Zaltbommel - Grande finale (Waalkade)
 
De dichtersgroep bestaat dit jaar naast Thom Ummels uit Marinda Pieron (nieuwe stadsdichter Culemborg), Inge van Wijgerden (Gameren), Leo van der Laan (Bruchem) en Marcel Vaandrager (oud-stadsdichter Werkendam).
 
Vrijwilligers
Om dit overvolle, complete en gevarieerde programma mogelijk te maken werkt Tour de Waal met veel vrijwilligers. “Dat zijn er onmeetbaar veel. De direct verbondenen zijn er ongeveer twintig,” vertelt Nieuwenhuis. “Daarnaast zijn er bij alle locaties die meedoen speciale comités die he ook van vrijwilligers moeten hebben. Dat loop met gemak in de tientallen zo niet honderden. Als Tour de Waal kunnen we alleen succesvol zijn met die lokale inbreng.” Na de coronaperiode was het voor de voorzitter vorig jaar spannend of het opstarten van de editie in 2022 hetzelfde animo zou opleveren. “Dat is gelukkig wel het geval geweest. Want we zijn toch afhankelijk van het netwerk aan vrijwilligers langs de Waal. We kunnen nog handjes gebruiken bij de standbemanning, parkeergelegenheden en voor praktische dingen op de centrale plaatsen waar veel gebeurt, zoals de Zaltbommelse binnenstad en Zinder in Tiel.
 
Breed programma
Tour de Waal is een feest voor jong en oud. “We hebben een heel breed programma,” zegt de voorzitter hierover. “Voor de kinderen organiseren we allerlei gepaste activiteiten. Met de colonnes oude voertuigen doen we ook een paar bejaardenhuizen in de regio aan. En de rest van het programma is op een breed publiek gericht. Het is echt supergevarieerd.”