BUREN - In wat in de volksmond ‘de Toer’ heet in Buren, start in week 21 - 2023 een ecologische vorm van maaien: sinusbeheer. Stichting Burgers voor Buren heeft dit - om te beginnen - voor de hoogstamboomgaard bereikt bij de gemeente. Voorzitter Jan Stellingwerf: “Dit is een mooie stap vooruit voor de biodiversiteit in Buren.”
Dat is ook de overtuiging van Nicole Cox. Zij is actief voor de stichting als initiator biodiversiteit voor de publieke ruimte. “Ik doe pogingen om meer variatie in de fauna en flora op de gemeentegrond van Buren-stad, dus de kern Buren te krijgen.”
Sinusmaaien Het fenomeen sinusmaaien houdt meanderend maaien in voor meer biodiversiteit. Het is een innovatie methode die daar optimaal rekening mee houdt. Met deze manier van beheer creëer je graslandjes met veel variatie en waar op elk moment van het jaar iets te vinden is voor vlinders, bijen, insecten en vogels. Nicole vertelt dat ze in aanraking gekomen is met ‘Gonzend Rivierenland. “Zij zochten een kartrekker voor Buren om het initiatief te lanceren om eilandjes met hoge biodiversiteit in de omgeving te creëren. Het gaat erom dat we aantrekkelijkere gebiedjes maken voor insecten. Ik was daar meteen enthousiast over.”
Grasfalt Buren, de Betuwe en Vijfheerenlanden hebben een mooi groen buitengebied. “En vooral veel gras,” zegt de voorzitter daarover. “Daar heb ik wel eens iemand de term ‘grasfalt’ op horen plakken. Die bedoelde daarmee dat gras staat voor een soortarme omgeving.” Nicole beaamt dat ze met een andere bril is gaan kijken naar de natuur om haar heen. “Dat kan beter. De soorten in flora en fauna kachelen hard achteruit. In Nederland houden we van korte, strakke gazonnetjes en weides. Daar maait men zo’n zeven keer per jaar het gras. Als je dat doet, dan blijft er weinig voedsel over voor de insecten.”
Insectenvriendelijk graslandbeheer Te vaak maaien blokkeert de groei van planten. “Die kunnen zo geen zaadknoppen aanmaken en er is geen beschutting en voedsel voor insecten,” zegt Nicole. De laatste jaren is er daarom ook steeds meer belangstelling voor insectenvriendelijk graslandbeheer. Dankzij sinusbeheer wordt het voor beheerders makkelijker om dit in de praktijk toe te passen. Door elke keer in wisselende patronen (sinussen) te maaien ontstaat er een maximum aan variatie, met delen die jaarrond of zelfs meerdere jaren overstaan. Andere delen worden een keer of vier per jaar gemaaid. Zo blijft er voor elk wat wils staan. Tendens De huidige tendens is volgens Nicole dat men steeds meer kijkt naar een andere vorm van maaibeheer. “Dat is zo, omdat de bermen en weilanden steeds aan belang winnen als ecologische verbinding. We verstenen en verdichten steeds meer. Om dit een halt toe te roepen is bermbeheer steeds belangrijker.” Dat geldt voor de Stichting Burgers voor Buren specifiek in het geval van de hoogstamboomgaard in de Toer en voor het Plantsoen. “Daar hebben we Ada Wille, de landschapsarchitecte uit Culemborg, voor ingevlogen. Zij heeft ons geadviseerd om over te gaan op sinusbeheer. “We gaan dus kronkelpaden maaien en dat gefaseerd in vier fases,” licht Jan toe. “Sommige stukken zijn daarna vier keer per jaar aan de beurt, andere hooguit één keer. Daardoor krijg je verschil in hoogten van het gras. Dit zorgt voor microklimaatjes.”
Draagvlak De voorzitter meldt dat er veel draagvlak is onder de aanwonenden. “In het begin was er wel wat weerstand. Er waren bewoners in de aangrenzende wijk die bang waren voor verrommeling. Nu zijn de meesten ‘om’ en overtuigd van de meerwaarde van dit project.” Het bleek dat het reliëf voor de meeste weerstand zorgde. Daar hebben de mensen van de stichting afspraken over gemaakt met de beheerders. De tuinstroken worden meegenomen in het beheer. “We hebben een coördinator die ervoor zorgt dat alles op het juiste tijdstip gebeurt. Dat geeft vrijheid en creativiteit.”
Maaisel afvoeren Oskam uit Maurik gaat het terrein in de Toer maaien. Met dit bedrijf zijn afspraken gemaakt om het maaisel op te ruimen. “Dit zorgt ervoor dat er licht en zuurstof bij de grond kan,” legt Nicole uit. “De kleigrond hier is van zichzelf al rijk genoeg. Daarmee creëer je gunstige omstandigheden voor andere soorten insecten.” Jan merkt op dat ze de eerste sleutelbloem al gesignaleerd hebben. “Daar komt een zeldzame vlindersoort op af: het oranjetipje. Dit is precies hoe het werkt.”
Vijf jaar Het project gaat in eerste instantie vijf jaar in beslag nemen. “Dit zijn we zo overeengekomen met de gemeente,” zegt de voorzitter. “Antonie Stip van de Vlinderstichting gaat dit weekend een nulmeting doen. We zijn ook heel blij dat de gemeente Buren zich achter dit project heeft geschaard. Zij deden eerst het beheer, maar het kan anders. Dit is een mooie vorm van overheidsparticipatie op ons initiatief. We doen straks zelf het beheer met behulp van vrijwilligers.”
Over de Stichting Burgers voor Buren BV Buren is ontstaan uit de betrokkenheid van Burense inwoners, die zich in 2012 aangesproken voelden door de gemeentelijke Koepelvisie - een blik op de afzienbare toekomst - van de gemeente Buren. BV Buren zet zich, vaak in samenspraak met de gemeente Buren, in voor een programma van haalbare acties die aansluiten bij de wensen van bewoners, ondernemers en bezoekers.
Hoogstambrigade Er is een hoogstambrigade in het leven geroepen die de hoogstamboomgaard aan de Toeren verzorgt. De boomgaard is eigendom van de stichting Weeshuis te Buren.
Stadstuin ‘Radiant’ Vrijwilligers ontfermden zich over de ‘tuin van Jaap Douma’, nadat deze oud-schoolmeester en kunstenaar in februari 2016 overleed. Deze stadstuin - nu ‘Radiant’ genaamd - is een unieke bloementuin met meer dan 400 verschillende soorten planten. BV Buren en de gemeente vinden dat deze unieke tuin, die een bezoek meer dan waard is, in stand moet worden gehouden.
Plantsoengroep Ook is er binnen de BV Buren een Plantsoengroep. Deze groep vrijwilligers onderhoudt in de stad Buren al een aantal jaren het Plantsoen waar ooit het grootste kasteel van Nederland stond. De vrijwilligers houden de paden schoon, snoeien en planten bomen en struiken met steeds de historische plattegrond van het plantsoen in het achterhoofd.
