SRC Regio-nieuws

Non-binair naakt in het Stedelijk Museum Vianen

VIANEN - Man, vrouw of non-binair. Op verzoek van het Stedelijk Museum Vianen heeft Jeroen Hermkens (1960) kunstwerken van een aantal interseksuele modellen gemaakt. Het ‘Stedelijk’ toont ze tussen de van hem bekende naakten van mannen en vrouwen. Artistiek leider Werner van den Belt: “We wilden perse geen tentoonstelling van alleen x’en, want daarmee isoleer je deze groep juist.”
 
Eerder was er Jeroens tentoonstelling ‘Ode aan de Beemstervrouw’ in Purmerend. Rond deze presentatie ontstond vorig jaar veel commotie. “Daar is bij de tentoonstelling gereageerd op het vermeend aanstootgevende karakter van een paar van deze naakten. Dat akkefietje is voor mij één van de redenen geweest om Jeroen te vragen om deze expositie in ons museum dunnetjes over te doen,” licht Werner de keuze voor dit onderwerp toe. “En dan niet alleen vrouwelijk naakt, maar alles tussen mannen en vrouwen in. De tweede reden is dat ik graag met kunstenaars uit de regio Vianen werk. Jeroen komt uit Utrecht, dus dat sluit mooi aan. Dit moment viel ook een beetje samen met het gegeven dat hij met keramiek ging werken.”
 
Motto
Het motto van de tentoonstelling in Vianen luidt: een ‘ode aan diversiteit’. Je mag zijn wie je bent. Meer dan honderd belangstellenden woonden de opening bij. Die kregen een drankje, een toespraakje door de kunstenaar en de artistiek leider, een muzikaal intermezzo van maar liefst vier nummers door de ontwapenende singer-songwriter Johanneke ter Stege en een officieel openingswoord door de wethouder van cultuur van de gemeente Vijfheerenlanden, Shalandra Hitipeuw. Zij moest eerst even ’bijkomen’ van het optreden. “Ik heb het kippenvel op mijn armen staan. En wat bijzonder en fijn dat ik bij deze opening aanwezig mag zijn. En dat ik eruit mag zien zoals ik eruit wil zien. Want dat is waar Vianen als vrijstad toch wel voor staat: diversiteit en anders mogen zijn. Als je kleuren die individueel mooi zijn bij elkaar gooit, dan wordt het een grauw geheel. Dat moeten we niet willen. Ik ben trots op Vianen met al die diverse tinten.”
 
Bronzen beelden
Op de tentoonstelling zijn schilderijen, litho’s, beelden en keramiek van Jeroen Hermkens te zien. Voor het eerst laat Hermkens ook bronzen beelden zien. Een speciale presentatie is er voor de collectie Delfts blauw die hij in samenwerking met keramiekatelier Bam heeft vervaardigd. Op de tentoonstelling hangen modellen, zowel naakt als gekleed, door elkaar heen zonder aanduiding van gender. Het zijn allemaal mensen. “Wie zijn wij om te oordelen over anderen als de vrouwen en genderfluïde mensen zich vol trots op artistieke wijze, naakt willen tonen aan het publiek? En wat als je er - om welke reden dan ook - anders uitziet dan gebruikelijk en daar trots op bent,” vraagt Werner zich hardop af. “De kunstwerken zijn daarom niet mannelijk of vrouwelijk. Het aanmoedigen om te zijn wie je bent is het kerndoel van deze tentoonstelling.”
 
Extra betekenis
Met de tentoonstelling wil het museum een extra betekenis toevoegen aan de Vrijstad Vianen. Vianen is één van de vijf vrijsteden in de regio. Met Culemborg, Leerdam, Buren en IJsselstein. Voor Vianen gold dat het in de zestiende eeuw de eerste stad waar vrijheid van godsdienst was onder Hendrik van Brederode. Voor korte tijd was het ook de enige plek in Nederland met een vrije drukpers. Met de tentoonstelling Vianen m/v/x voegt het museum volgens Werner daar nu een extra dimensie aan toe: vrijheid van gender. “Ik wil Vianen positioneren als stad van vrijheid en tolerantie. Dat ga ik de komende jaren verder uitrollen. Die vrijheid van meningsuiting en nu dus van genderidentiteit is historisch zo gegroeid. Ik vind dat het de maatschappelijke rol van het Stedelijk Museum is om midden in ‘het veld’ te staan en om goeie kunstenraars met goeie tentoonstellingen aan te trekken. Dat maakt een bruggetje naar de kernwaarden van Vianen als vrijstad.”
 
Bijdrage
De tentoonstelling komt mede tot stand dankzij een financiële bijdrage van het VSB-Fonds en de Gemeente Vijfheerenlanden. Bij de tentoonstelling is een uitgebreid educatief programma met podcast. De Ondernemersvereniging van de Voorstaat in Vianen doet in het openingsweekend mee met de tentoonstelling door de plaatsing van kunstwerken van Jeroen Hermkens in hun vitrines. Voor stadsgezichten van Hermkens kunnen bezoekers naar de Lekpoort in Vianen, open in het weekend tijdens museumuren. De tentoonstelling loopt van 22 juli 2023 t/m 29 oktober 2023.
 
Stedelijk Museum Vianen, Voorstraat 97, 4132 AP Vianen, Tel: 0347-371648, www.stedelijkmuseumvianen.nl
 
Vrije Lekpoort, Buitenstad 1, 4132 AA Vianen, Tel: 06-13983203, www.vrijelekpoort.nl

Meer Regio-nieuws