LEERDAM - Een unieke collectie komt naar het Nationaal Glasmuseum in Leerdam. En dat is een hele uitdaging, kunnen ze je verzekeren. Want zie een drieduizend jaar oude vaas maar eens netjes te vervoeren. Een kijkje in de museumruimte waar iedereen voorzichtig langs elkaar heen loopt én alles met blauwe handschoentjes aanpakt.
Stel je voor: het is jouw taak om een bijzondere vaas uit de oudheid van Leiden naar Leerdam te brengen. Saillant detail is dat het om een van de oudste glasobjecten uit de Nederlandse collectie gaat. In dat geval moet je bij Ivo van Wijk zijn. Maar die bibbert er eigenlijk niet meer van: “Even goed ademen en dan in één vlotte beweging die vaas de kast in zetten.”
Ivo en zijn team werken voor het Museum van Oudheden in Leiden. En zoals dat wel vaker gaat in de museumwereld, leent dat museum objecten uit aan een ander museum – nu dus aan het Nationaal Glasmuseum. In de nieuwe tentoonstelling ‘Naar de Antieken’ laat de Leerdamse tentoonstelling zien hoe weinig er in al die duizenden jaren eigenlijk is veranderd in de glaswereld. Hoe weinig? “Ja, daar verbaasde ik me ook al over”, zegt Ivo. “Zie jij het verschil tussen deze groene vaas en die andere? Eentje is tweeduizend jaar oud, de ander een jaar of tien.”
Vooral luxeproducten Dat is precies wat het Leerdamse museum bezoekers wil meegeven. “Het zal voor veel mensen gokken worden wat oud is en wat niet”, aldus Hélène Besançon van het Glasmuseum. Ze legt uit dat de Glasstad Leerdam al jaren wordt geïnspireerd door glas uit de oudheid. Kunstenaars kregen die klassieke tekeningen te zien in hun opleiding, zegt ze. “En die ‘oude’ opleiding, heeft ertoe geleid dat we in Leerdam ontzettend goed waren in vormen die al duizenden jaren bestaan. Al hebben ze er natuurlijk wel een twist aan gegeven.”
Ze wijst naar het oranjevaasje – die in Leerdam worden gemaakt als er een belangrijke gebeurtenis plaatsvindt bij het Koninklijk huis – dat eigenlijk verdacht veel lijkt op die glazen granaatappel van 1500 voor Christus. “Dat bedoel ik dus, hè.”
Overigens bestaat glas an sich al langer. Zo’n zevenduizend jaar geleden ontstond glas in Zuidwest-Azië. Waarschijnlijk zijn de eerste ‘glasparels’ per toeval ontstaan toen kwartskorreltjes (een mineraal dat voorkomt in bijvoorbeeld graniet en zand) verhitten. Maar het blazen van glas kwam pas meer op in de tijd van de oudheid, vertelt Ivo van het Museum van Oudheden.
“Mogelijk ook weer een beetje per toeval. Want hoe komt iemand erbij om met een blaaspijp glas te maken?” In de tentoonstelling in Leerdam zie je vooral objecten uit die vroege periode. “Vooral luxeproducten, dus. Want het was ontzettend duur én ingewikkeld om te maken.”
Ivo begint ervan te stralen. “Het laat zien hoeveel magie glas heeft. Dat het er zelfs na duizenden jaren nog uitziet of het nú is gemaakt.”
De tentoonstelling ‘Naar de Antieken’ is van 2 september tot 17 maart te zien in het Nationaal Glasmuseum Leerdam.
