CULEMBORG - Minister Hugo de Jonge voor Ruimtelijke Ordening heeft aan het slot van vorig jaar alle twaalf provincies van Nederland huiswerk gegeven. Eind 2023 moeten er namelijk bestuurlijke afspraken liggen over de inpassing van wonen, bereikbaarheid, energie, economie, landbouw en natuur.
Voor onze regio, waarin acht gemeenten samenwerken, is donderdagavond in de Culemborgse commissie het regiodocument doorgenomen. Dit gaat mede leiden tot het Regio-arrangement in de provincie Gelderland.
Puzzelfase Monica Wichgers, wethouder van ruimtelijke ordening, wonen, mobiliteit & verkeer, openbare ruimte, economische zaken en toerisme in Culemborg vertelt dat ‘de provincies aan de bak moeten met de ‘puzzelfase’ voor de ruimtelijke inrichting van Nederland’ en dus ook de bestuurders van deze regio. “In Gelderland gaat dit in gezamenlijkheid, dus ook met de regio’s en gemeentes. De tijdsdruk is nu overigens wel heel groot.” De wethouder doelt hiermee op het gegeven dat er slechts driekwart jaar ruimte voor was om in de regio een goed doortimmerde visie op tafel te leggen. “Van acht gemeentes hebben we het beleid op de betreffende terreinen bij elkaar gevoegd. Zo konden we een analyse maken van de verschillen en overeenkomsten in onze regio.”
Vraagstukken Het is interessant om te constateren waar het nog schuurt, waar de overlap zit en waar we elkaar kunnen versterken vertelt Wichgers. “We hebben wat vraagstukken gedestilleerd uit deze ‘botsproeven’. Vervolgens gaan we de acht raden in de regio vragen om herkenning. Daarna is het tijd om gebiedsagenda’s op te stellen. Dit in de hoop dat er geld en middelen komen.” Zelf ziet wethouder Wichgers dit als een kans. Volgens haar maakt het duidelijk hoe en waar we elkaar als regio kunnen versterken. “Het vraagt wel van iedereen de bereidheid om over je eigen schaduw heen te stappen. Dan stelt het ons in staat om voor de complete regio een goed plan op te stellen.”
Cruciale keuzes We staan aan de vooravond van een nieuwe manier van werken waarin we cruciale keuzes gaan maken over de inrichting van Nederland en dus ook van deze regio. Op alle betrokkenen rust de verantwoordelijkheid - in de visie van Wichgers - om goed samen te werken bij de keuzes die we nu gaan maken. “Neem bijvoorbeeld de zorg. Het is efficiënter en effectiever om meer dingen te gaan clusteren in de grotere kernen. Dan ga je het voor elkaar krijgen dat mensen langer thuis kunnen blijven als er meer zorg thuis mogelijk is. Daar is een andere zorgstructuur voor nodig. Die valt lastiger te realiseren in de dorpen dan in de grote plaatsen.”
Ruimte Het wensenpakket dat de minister heeft neergelegd bestaat ook uit opgaven voor nationale programma’s op het gebied van de fysieke leefomgeving. Zo heeft meervoudig ruimtegebruik de voorkeur. Verder zijn bodem en water leidend. “Daar zitten ook veel opgaven bij waar ruimte voor nodig is. Tiel en Culemborg hebben die nauwelijks. Terwijl de fruitteelt in onze regio heel veel water vraagt. Het is best een ingewikkelde puzzel. Als we verder willen komen, dan zullen we de samenwerking moeten zoeken.”
Huiswerk af in oktober Minister de Jonge verwacht van de provincies dat zij hun huiswerk in oktober 2023 al af hebben. Daarna moeten twaalf ruimtelijke arrangementen volgen, waarin Rijk en provincie wederkerige afspraken maken over de uitvoering van de opgaven. Deze vormen vervolgens de basis voor een nieuwe nota ruimte in 2024. “De plannen laten zien dat we een groene regio blijven. Aan de andere kant is er druk op de woningmarkt. Gebieden worden steeds natter. We zijn nog niet extreem nat, maar we liggen wel ingeklemd tussen de rivieren. Als je kijkt naar ruimtelijke ordening plannen we twintig jaar vooruit. Eigenlijk zouden we honderd jaar vooruit moeten kijken.”
Levend document Het document dat donderdagavond is besproken is een zogenaamd ‘levend document’. “Dat betekent dat niet alles in beton is gegoten,” legt Wichgers uit. “Provinciale Staten heeft het document al vastgesteld. Daarom gaat het nu ter kennisgeving naar de raden, maar omdat het een levend document is vragen we nu om eventuele aanvullingen per motie. Aangenomen moties kunnen in de volgende versie opgenomen worden."
