RIVIERENLAND - Waterschap Rivierenland heeft afscheid genomen van de laatste schouwmeesters. Eén keer per jaar controleerden zij het onderhoud van sloten, maar dat gaat vanaf nu met drones, zoals in Vijfheerenlanden. Daarmee komt een einde aan een eeuwenoude traditie, ook voor oud-schouwmeester Arie Bassa.
Met ferme kracht tuft Arie Bassa in zijn handen. "Dat is voor de grip", roept hij nog, waarna hij door z'n knieën buigt, afzet en als een geoefende slootjesspringer de overkant haalt. Even lijkt het alsof zijn rug bij de landing te veel naar het water helt, maar met een ruk aan z'n polsstok redt-ie het toch.
Vaak genoeg ging-ie als schouwmeester op deze manier van weiland naar weiland, sloot naar sloot. Ondertussen tuurden zijn ogen naar de waterkant: is er goed gemaaid? Zitten er niet te veel planten in het water?
Particulieren onderhouden sloten Wie aan een sloot woont, moet 'm vaak zelf – of met de buurman – onderhouden. Dat betekent dat je de kant moet maaien en regelmatig de waterplanten eruit moet (laten) halen om ervoor te zorgen dat het water erdoor kan. Met een schouw controleert het waterschap ieder jaar of de grondeigenaren de sloten goed onderhouden.
Eeuwenoude traditie Belangrijk werk, want met een dichtgegroeide sloot kan het water niet stromen. Het vele regenwater dat in oktober is gevallen, bijvoorbeeld, gaat via sloten weg. En in tijden van droogte wordt water aangevoerd via sloten.
Eeuwenlang, eigenlijk zo lang als het 750-jarig waterschap bestaat, namen inwoners – benoemd door het waterschap – die taak op zich. Zij kennen het gebied immers op hun duimpje en moesten als schouwmeesters op grote kaarten aangeven welke sloot wel en niet was goedgekeurd. Van kaarten naar tablets Terwijl Bassa demonstreert hoe dat eraan toeging – "je loopt eigenlijk gewoon door de polder" – klinkt even verderop een brommend geluid. Een drone schiet de lucht in. Twee mannen van het waterschap laten zien hoe het schouwen vandaag de dag gaat: digitaal. Spiekend op het scherm van de afstandsbediening van de drone, kun je al bedenken waardoor dit sneller gaat: in één keer heb je een overzicht vanuit de lucht. En dan pas zie je ook hoe groot de polder is. Tientallen percelen met tientallen sloten.
'Het is 2023' Op een tablet worden de sloten razendsnel afgevinkt: check, check, check. Eventuele waarschuwingsbrieven naar grondeigenaren gaan automatisch op de post. Twee mannen doen daarmee in dezelfde tijd het werk van tientallen schouwmeesters.
Leunend op z'n polsstok beziet oud-schouwmeester Bassa het allemaal nuchter: het is wel jammer dat de traditie stopt, maar er is zoveel dat verdwijnt. Het is 2023 en alles is anders dan honderd jaar geleden. Hij haalt zijn schouders op en springt terug over de sloot. "Deze was mooier, hè?"
