OPHEMERT - Het zal weinigen ontgaan zijn dat er langs de dijk van Tiel naar Waardenburg drukke bezigheden zijn om deze te versterken. Dit heeft grote gevolgen voor de omwonenden. Onteigeningskwesties spelen bij dit soort grote projecten vaak een rol. Zo ook bij de bewoner van een buitendijks huis aan de dijk bij Ophemert, Kasper Heineke, beter bekend onder zijn artiestennaam Kaspadre. “Ik vind het bizar om te ervaren dat het Waterschap als motto heeft ‘besluit is besluit’. Juist als zo’n besluit onredelijke gevolgen heeft.”
Heineke doelt hiermee op het onteigeningsbesluit van het Waterschap dat een deel van zijn tuin betreft. “Ik snap best dat er veel moet gebeuren aan de dijk. Daar sta ik ook grotendeels achter. Ze hebben hier echter eerst een ontwerpplan gemaakt en later pas gekeken wat voor consequenties dit heeft en wat er werkelijk aan de hand is. Sommige mensen krijgen er een stuk land bij en een aantal moet een stuk grond afstaan.” Dat laatste geldt voor hem en zijn vrouw.
Beheerstrook Het waterschap heeft bepaald dat de helling van het dijktalud flauwer moet worden én dat er onderaan ook nog een ‘beheerstrook’ van vijf meter breed nodig is voor het beheer van de dijk. Heineke heeft grote twijfels over de noodzaak van de beheerstrook, omdat bijvoorbeeld maaimachines prima overweg kunnen met de huidige situatie. Maar ook als de beheerstroken er komen, want daar is het waterschap niet vanaf te brengen, is de situatie volgens de Ophemertse muzikant onredelijk gepland. “Ze stellen dat de onteigening een noodzaak is om een veilige dijk te krijgen, maar dat kunnen ze helemaal niet aantonen. In 1995 is de dijk al opgeschoven richting onze tuin. Nu willen ze het dijktalud aanpassen, zodat er een flauwere helling ontstaat. Hierdoor zouden ze makkelijker met de machines kunnen manoeuvreren om de dijk te maaien. Door de dijk een flauwere helling te geven, is de beheerstrook helemaal juist overbodig.”
Nut en noodzaak Voor het onteigenen van een deel van de tuin voor de geplande beheerstrook ontbreekt nut en noodzaak, betoogt Heineke. “Al tijdens de hoorzitting heb ik duidelijk gemaakt dat er met ons wel te praten valt over de beheerstrook (dat het waterschap er ten alle tijden op/bij kan als dat nodig is) maar dat ze daar niet voor hoeven te onteigenen. Op 16 oktober van dit jaar heb ik bezoek gehad van dijkbeheerder Tom Veenhoff, die bij het waterschap verantwoordelijk is voor het maaien en het onderhoud. Die heeft beaamd dat die strook in mijn tuin onnodig is.” Heineke heeft vervolgens een redelijk voorstel gedaan aan het Waterschap. “Het deel van de tuin waar de nieuwe teen van de dijk komt, wil ik afstaan, waar de beoogde beheerstrook zou moeten komen, wil ik behouden. Dat zal niets af doen aan de veiligheid. Ik verwachtte daar eigenlijk van het Waterschap wel een zeker coulance in te kunnen ontmoeten. En dat het sluiten van een compromis altijd de voorkeur verdient boven een gang naar de rechter. Daarbij zou het Waterschap flinke juridische kosten maken die door de belastingbetalers betaald zullen worden. Maar omdat het besluit nu eenmaal is genomen, valt er niet meer aan te tornen en dat is teleurstellend,” zegt Kaspadre. “Ik moet genoegen nemen met het bod dat ze gedaan hebben. Het gaat mij niet eens om het geld als wel dat de menselijke maat zoek is. Het besluit is niet mét mij als bewoner genomen, zoals dat op andere plekken wel gebeurt.”
Hoe worden besluiten genomen en in steen gebeiteld De Ophemertse dijkbewoner heeft zich verdiept in de besluitvorming van het Waterschap in deze dijkverzwaringskwestie. “Er worden plannen vastgesteld zonder dat de gevolgen voor mensen en natuur goed in beeld zijn. Als die gevolgen eenmaal aan het licht komen, vinden bestuurders het moeilijk om hiermee om te gaan. Bestuurders willen daadkrachtig zijn en zijn bang voor precedenten. Tussen de Bredestraat in Zennewijnen en de Molenstraat in Ophemert waren ook beheerstroken gepland. De bewoners daar hebben zich ertegen verzet vanwege de onredelijke gevolgen. Daar is vervolgens een aanpassing gedaan, omdat het waterschap (mét een dijkbeheerder ter plekke) de onredelijkheid daarvan inzag. Maar hier wenst het Waterschap geen maatwerk te leveren. Dat duidt op willekeur en op de oude bestuurscultuur van ‘besluit is besluit’ waar veel Nederlanders genoeg van hebben.”
Strijdvaardig Heineke heeft tot half december om het bod te accepteren. Hij blijft evenwel strijdvaardig. “Ik ga ze nog één keer pogen te overtuigen van de redelijkheid van mijn compromisvoorstel,” klinkt hij onverschrokken. “In de Europese rechten van de mens staat dat onteigening pas aan de orde is als de technische mogelijkheden uitgeput zijn om het op een andere manier aan te pakken. En dat is hier dus niet aan de hand. Er zijn waterschappen die met gemak overeenkomsten sluiten met dijkbewoners. Ons zou je als Waterschap juist moeten koesteren, want wij zijn de eersten die bij calamiteiten aan de bel trekken. En er zou beter geluisterd moeten worden naar redelijke protesten tegen de onredelijke gevolgen van een besluit.”
