HAAFTEN - Holland is een echt molenland. In Nederland staan circa 1.200 molens. In het uitzendgebied van SRC FM staan er vijfentwintig. In deze serie artikelen nemen we u mee op reis langs deze bijzondere bouwwerken. In deze editie aflevering 17: De Blauwe Reiger in Haaften.
Het is oppassen geblazen bij De Blauwe Reiger in Haaften. Voor je het weet rijd je je auto de hekken van de dijkverzwaring in. De dijk is daar simpelweg versperd door een metalen gaas. Tegen een loodgrijze hemel nauwelijks te zien. Dat geldt wel voor de Haaftense molen De Blauwe Reiger. Die steekt fraai boven de Waalbandijk uit.
Functie en naam Het modeltype van De Blauwe Reiger is een ronde molen en een stellingmolen. Zijn krachtbron is de wind. De functie van de Haaftense molen is korenmolen. De molen draagt de naam ‘De Blauwe Reiger’ sinds de ingebruikname in 1955. De bedenker van deze naam was dhr. Hattink uit Buurmalsen. Deze man was bestuurslid van Vereniging De Hollandsche Molen. Hattink had van eigenaar Van Tuyl gehoord dat deze molen rustiger liep dan zijn vorige molen, de tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoeste ‘De Zwaluw’ in Brakel. Daarom leek Hattink ‘De Blauwe Reiger’ een geschikte naam: een grote inheemse vogel met een rustige vleugelslag.
Unieke eigenschap De Blauwe Reiger is één van de zeer weinige molens die na een periode van verval en gedeeltelijke onttakeling om economische redenen weer maalvaardig is gemaakt. De huidige molenaar van de Blauwe Reiger is Marinus-Jan van Wijk. De molen is open voor publiek op zaterdag van 11.00 uur tot 17.00 uur en op afspraak. De molenwinkel is open van 11.00 uur tot 16.00 uur voor de verkoop van meelproducten.
Geschiedenis Voor 1856 stond op de huidige locatie aan de Waalbandijk 249 in Haaften een standerdmolen die in april van dat jaar door brand werd vernield. Hierna werd op deze plaats een ronde stenen stellingmolen gebouwd. Nadat de molen in 1949 buiten gebruik was genomen volgde in 1952 de onttakeling. De toenmalige eigenaar, Koek, was meer bakker dan molenaar en zag daarnaast meer toekomst in mengvoeders. Beide roeden waren slecht en er was ook herstel nodig aan kap en stelling. Toen de firma Van Tuyl in 1953 eigenaar werd, veranderde dit. En dat was opmerkelijk voor die tijd: de windmolen werd compleet gerehabiliteerd en kwam weer in bedrijf. De roeden werden uitgerust met het systeem Van Bussel met remkleppen op alle enden. Op deze manier werd in 1955 een geheel herstelde molen feestelijk in gebruik genomen.
Eigenaren Van Tuyl had moeten beleven dat zijn eerdere molen, De Zwaluw te Brakel, in 1945 door de Duitsers was opgeblazen maar zag toen kennelijk nog toekomst voor een windmaalbedrijf. Tot 1973 was de molen particulier eigendom. De Blauwe Reiger is als rijksmonument sinds 24 maart 1971 opgenomen in het monumentenregister en werd in 1973 eigendom van de toenmalige gemeente Neerijnen. In de jaren 1975 / 1976 liet de gemeente Neerijnen ‘De Blauwe Reiger’ flink liet restaureren: metselwerk, stelling deels vernieuwd, ingrijpend herstel aan de kap (die om die reden tijdelijk werd verwijderd) en nieuwe roeden. In 1984 is het bovenwiel geheel vernieuwd. De laatste restauratie was in 1991.
