REGIO - Het Centrum voor Levensvragen Rivierengebied is een laagdrempelige organisatie waar cliënten terecht kunnen voor diepergaande gesprekken over de vragen des levens. Geestelijk verzorgers Eline van der Giessen en Nel Bartlema zetten zich met hart en ziel in voor het welzijn van hun cliënten.
Nel zegt dat er eigenlijk helemaal geen sprake is van drempels, omdat de leden van het zeskoppige team van het Centrum voor Levensvragen Rivierengebied geestelijke zorg verlenen in de thuissituatie van degene die zich daarvoor aanmelden. “De behoefte aan dit soort zorg komt meestal voort uit verlies- en eenzaamheidservaringen.“
Naar de mensen toeDe geestelijk verzorgers van het CvLR gaan in de regel dus naar de mensen toe. “We komen in actie als iemand ons belt,” licht Nel toe. “Mensen mogen zelf bellen, maar we werken ook vaak op doorverwijzingen van huisartsen, praktijkondersteuners, geriaters en andere medische specialisten. Formeel is er geen verwijzing nodig.” Doordat het CvLR subsidie ontvangt van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn & Sport is het voor cliënten mogelijk om vijf á zes gesprekken te hebben zonder dat dit een financiële bijdrage vraagt van de klant. “Dat is al sinds 2019,” zegt Nel. “Veel andere dingen die we organiseren, komen uit hetzelfde potje. Dit is nog bij veel mensen onbekend.”
Verstoord imagoHet vak van geestelijk verzorger heeft enigszins een verstoord imago. “Mensen denken dat het vanuit de kerk komt, dat we een soort zendelingen zijn,” zegt Eline lachend. “En dat je heel diepe problemen moet hebben om bij ons aan te mogen kloppen.” Veel vragen waar mensen mee ‘rondlopen’, gaan over kwesties rond zingeving of gemis aan zingeving, over het gevoel ‘er wel of niet toe te doen’. “Vaak hebben twijfels over de zin van je bestaan te maken met verlies of tegenslag,” legt Eline uit. “Verlies van een nabij familielid of van een relatie, van vriendschappen. Of van een baan. Of ook verlies van mobiliteit waarbij iemand afhankelijk wordt van hulp. Het werpt mensen erg op zichzelf terug. Ze ervaren dat ze niet goed verder kunnen met hun leven. Gevoelens van eenzaamheid en soms ook depressieve gevoelens zijn er aan verwant.”
Een goed gesprekDe filosofie van het CvLR is gebaseerd op het eenvoudige principe van een ‘goed gesprek’. Een gesprek over dingen die een mens flink bezig houden. “Wij zijn daarvoor een neurale gesprekspartner op basis van gelijkwaardigheid,” omschrijft Nel de werkwijze. “Het is best spannend om dit bij een ‘vreemde’ neer te leggen. Daarom bieden we in alle gevallen veiligheid.” Eline vult aan dat dit met oprechte en neutrale d.w.z. zonder vooroordeel, belangstelling gaat. “We laten iedereen in alle vrijheid spreken. We zijn vragend en we zijn prima in staat om heel goed te luisteren. We doen altijd een poging om achter de woorden te luisteren en de betekenis van de zinnen te achterhalen.”
Geen bureaucratische rompslompEen groot voordeel van de begeleiding vanuit het CvLR is dat mensen niet te maken hebben met hun ziektekostenverzekering, met intakes, medische diagnoses en lange wachttijden. In het algemeen kun je er op zeer korte termijn terecht. De geestelijk begeleiders die werken bij het Centrum zijn professionals met een universitaire opleiding en verschillende levensbeschouwelijke achtergronden. Nel begeleidt vanuit een humanistische levensvisie. Eline baseert zich op de christelijke traditie. Uiteindelijk gaat het over zingeving, ervaren (of niet) van zin in je leven” zegt Nel hierover. “Zingeving is bijna een ingewikkeld woord, omdat veel mensen dit in allerlei omstandigheden gebruiken. Wij hanteren dit in de levensbeschouwelijke laag die verder gaat dan koetjes en kalfjes. Het gaat vooral over: hoe kijk je naar de wereld en naar mensen. En hoe geeft je daar vervolgens zelf betekenis aan.”
Dagelijkse zingevingDagelijkse zingeving start bij je dagelijkse dingen, je routine. Begrijpen, handelen en betekenisvolheid zijn hierbij sleutelbegrippen. “Zo’n negentig procent van de ‘dingen’ lijkt over dagelijkse zingeving te gaan,” zegt Nel. “Vanuit levensbeschouwelijke zingeving zijn wij in staat om perspectief te bieden op wat mensen overkomt en hun begrip daarover te verbreden.” Geestelijk verzorger is een al lang bestaand beroep. Ziekenhuizen, verpleeghuizen, Defensie en Justitie zetten dit soort functionarissen al tijden in om hun organisaties van binnenuit gezond te houden. “Voor de thuissituatie was dit nooit beschikbaar,” beaamt Nel. “Dat was zo omdat veel mensen lid waren van een kerk of ander verband. Daarin is inmiddels veel veranderd, terwijl het aantal vragen in de thuissituatie blijft groeien. Bovendien is de dienstplicht afgeschaft en komen mensen veel eerder uit het ziekenhuis. Tegenwoordig is de norm: herstellen doe je thuis.”
Levensvragen De levensvragen die de geestelijk verzorgers van het CvLR bespreken, gaan over veel vormen van verlies. “Sommige cliënten komen met een actieve levensvraag. Of ze hebben behoefte aan een verhelderend gesprek over één onderwerp.” Het is de bedoeling dat mensen zelf de stukjes van de puzzel op hun plaats leggen. “Dat iemand weer verantwoordelijkheid gaat nemen voor de zingeving in zijn of haar leven,” aldus Eline. Nel vult aan: “Een keer per maand komen we in het Odensehuis in Culemborg samen met een groepje mensen die beginnende dementie hebben. Als lotgenoten vinden de deelnemers erkenning en zoeken we met elkaar naar wat hun steunt en kracht geeft.”
Groepsgesprekken Naast deze trajecten houden de geestelijk verzorgers van het CvLR steeds vaker ‘open’ groepsgesprekken. “Op donderdag 1 februari 2024 starten wij een nieuwe gespreksgroep voor mensen van 50+ in Geldermalsen,” kondigt Eline enthousiast aan. “Een groep voor mensen die graag in een vertrouwde sfeer andere mensen willen ontmoeten en interesse hebben in elkaars verhaal en vragen. Met maximaal acht mensen komen we zes keer bijeen om met elkaar te praten over allerlei thema’s die belangrijk zijn voor de meesten onder ons. We bieden alle ruimte voor eigen inbreng en geven deelnemers structuur. Dit allemaal onder begeleiding van ervaren gespreksleiders van het Centrum voor Levensvragen Rivierengebied.”
Thema’sDe thema’s komen uit de groep, vervolgt Eline. “Denk daarbij aan ‘Wat is een goed leven?'" of 'Waar haal jij zin vandaan; wat inspireert je?’ of ‘Hoe ga jij om met verlies?’ Maar het kan ook iets totaal anders zijn. Iedere ontmoeting bereiden we voor met inspirerende teksten of andere materialen. We delen daarover verhalen en ervaringen en proberen die te verbinden met zingeving. Dat betekent dat je vanuit jezelf kunt vertellen, maar ook betrokken luistert naar anderen. Gelijkwaardigheid voor de inbreng van iedereen vinden we belangrijk.”
Meedoen?Iedereen is van harte welkom. Locatie: Tante Leen, Rijksstraatweg 17 Geldermalsen. Geen kosten. Data: 1, 15, 29 februari; 14 en 28 maart; 18 april. Tijd: inloop 9.45 uur, start 10.00 – 11.30 uur. Aanmelden voor vrijdag 26 januari.
Centrum voor Levensvragen Rivierengebied
Telefoon 085-400 0021 – contactpersoon Eline van der Giessen
E-mail:
rivierengebied@centrumvoorlevensvragen.nl
