WEST BETUWE - De gemeente West Betuwe heeft het jaar 2023 afgesloten met een positief resultaat van ruim 9 miljoen euro. Vanaf volgend jaar voorziet het college van burgemeester en wethouders echter een jaarlijks tekort van enkele miljoenen. Dit komt met name door extra taken en teruglopende inkomsten vanuit het Rijk. Daarom moet de gemeente West Betuwe in de komende maanden keuzes maken in de ambities. Op 9 juli bespreekt de gemeenteraad de perspectiefnota, deze geeft inzicht in de financiële positie van de gemeente voor de komende jaren.

Piet Jan den Dikken, wethouder Financiën: ”Wij zijn als college trots op wat we hebben bereikt in 2023, helemaal omdat we te maken hadden met onrust in de wereld, extra taken vanuit de Rijksoverheid, de krapte op de arbeidsmarkt en onze tijdelijke huisvesting, om maar wat grote zaken te noemen. Tegelijkertijd voorzien wij een financieel tekort in de komende jaren. Samen met de raad moeten we keuzes maken, wellicht pijnlijke keuzes, in wat we willen en kunnen bereiken.”

Jaarrekening 2023: Huishoudboekje van de gemeente op orde
Een financieel huishoudboekje voor de gemeente werkt eigenlijk net zo als ieder ander huishoudboekje, met inkomsten en uitgaven. Die moeten ieder jaar op orde zijn. Dat betekent: niet meer uitgeven dan het geld dat binnenkomt. En dat is gelukt. West Betuwe eindigde in 2023 ruim 9 miljoen euro positief.

Een tegenvaller van 2 miljoen euro zit in de jeugdzorg en Wmo, de Wet maatschappelijke ondersteuning. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de ondersteuning van mensen die niet op eigen kracht zelfredzaam zijn. Een meevaller was dat de opvang van oorlogsvluchtelingen uit Oekraïne 3 miljoen goedkoper uitviel dan verwacht.

Van het positieve resultaat voegt West Betuwe ruim 3 miljoen toe aan de budgetten voor het sociaal domein in 2024, met name bedoeld voor jeugdzorg en Wmo. Ongeveer 5 miljoen euro schuift door naar 2024. Dat geld is nodig om activiteiten uit te voeren of af te ronden die in 2023 gepland stonden. Bijvoorbeeld de uitbreiding van de fietsenstalling bij het NS-station Geldermalsen en de mountainbikeroute op Mariënwaerdt, het herstelplan voor het sociaal domein en de implementatiekosten voor de Omgevingswet. Het restant wil het college toevoegen aan de algemene reserve, de buffer voor moeilijke tijden.

1e bestuursrapportage 2024: al veel afgerond of opgestart
Tegelijkertijd met de jaarrekening levert het college de 1e bestuursrapportage 2024 op. Deze biedt inzicht in de huidige stand van zaken van het beleid uit het College uitvoeringsprogramma. Wethouder Den Dikken: “We hebben veel punten uit ons uitvoeringsprogramma afgerond of opgestart, zo is de verordening voor openbare orde en veiligheid vastgesteld en het uitvoeringsprogramma veilige schoolomgeving opgesteld. Ook zijn prestatieafspraken gemaakt met woningcorporaties over beschermd wonen en maatschappelijke opvang. De eerste vergunning voor een microwoning is verleend. De kansenkaart Deil afgerond; kansenkaart Tricht, Haaften, Spijk en Heukelum zijn opgestart. De eerste bestuursrapportage laat voor 2024 een negatief saldo zien van ongeveer 1,2 miljoen euro. Dit betekent nog niet dat we 2024 met een verlies afsluiten, want het is nog te vroeg in het jaar om te zien op welke budgetten er geld overblijft.”

Nieuw beleid
Het college stelt voor om circa 900.000 euro per jaar uit te trekken voor nieuw beleid. Voor incidenteel nieuw beleid gedurende de komende jaren wordt 2,8 miljoen euro uit de algemene reserve gehaald. Het gaat om besluiten die afgelopen maanden al genomen zijn door de gemeenteraad, onder voorbehoud van de perspectiefnota. Het college vindt een aantal korte-termijn-investeringen noodzakelijk voor de basisinfrastructuur en leefbaarheid in West Betuwe. Het gaat om extra onderhouds- en maairondes voor het groen, exploitatie van veerdiensten en onderhoud aan bruggen en viaducten. Ook investeringen in sportvelden, namelijk nieuwe kunstgrasvelden voor voetbalclub MVV in Meteren en voor Beesd-Rhelico. Het college wil het mogelijk maken dat de clubs de velden deze zomer al kunnen aanleggen.

Perspectiefnota 2025 en verder
De Perspectiefnota is de opmaat naar de begroting voor de komende jaren. De begroting wordt in het najaar vastgesteld. Voor de jaren 2025-2028 geldt een negatief financieel perspectief van ruim 4 miljoen per jaar. Omdat de Rijksoverheid haar bezuinigingen richting gemeenten lijkt door te zetten, worden de zogenaamde ‘ravijnjaren’ een steeds realistischer scenario. Sterker nog, het ravijn begint al in 2025 in plaats van 2026. Dat vraagt om stevige maatregelen en het maken van (pijnlijke) keuzes.

Wethouder Den Dikken: “Ons financiële speelveld wordt vanaf 2025 een stuk kleiner door een combinatie van externe ontwikkelingen. Met name door jaarlijks 5 miljoen euro lagere inkomsten vanuit het Rijk. Maar ook vanwege gestegen kosten, vooral in het sociaal domein. Ons huishoudboekje staat er nu nog goed voor, daarom kunnen we onze koers in de basis handhaven. Maar met de gemeenteraad gaan we het gesprek aan over onze prioriteiten vanaf volgend jaar, om ons goed te kunnen voorbereiden op bezuinigingen. Binnenkort starten we dat gesprek aan de hand van een groslijst van mogelijke bezuinigingen die de raad gaat bespreken.”

Jaarrekening en perspectiefnota bekijken
Woensdag 19 juni bespreekt de auditcommissie van de gemeenteraad de jaarrekening 2023 met de accountant. Op dinsdag 9 juli bespreekt de gemeenteraad de jaarrekening 2023, de 1e bestuurs-rapportage 2024 en de perspectiefnota 2025. De documenten zijn voor iedereen in te zien via gemeenteraad.westbetuwe.nl.