HERWIJNEN - Maandag begint het vierde jaar van de oorlog in Oekraïne. De Russische invasie in 2022 dwong duizenden te vluchten. In Nederland werden snel opvanglocaties ingericht, zoals in Herwijnen, waar dertien Oekraïners in een oude brandweerkazerne wonen.
"We zijn een beetje beschaamd, eigenlijk hadden we even moeten opruimen," zegt Tetiana (34) lachend als ze gebaart naar stapels spullen. In de grote hal van de kazerne, waar vroeger de brandweerwagens stonden, staat nu een prefab gebouw waar 13 Oekraïense vluchtelingen elk hun eigen kamer hebben.
Onzekerheid Tetiana's medebewoner Marina (34) laat haar woning zien, niet veel groter dan een studentenkamer. Toch woont ze hier met haar dertienjarige zoon. De muur is gevuld met foto's, aandenkens en een kartonnen uitsnede van hun thuisland boven het bed.
Tetiana komt uit de regio Zaporizja en woonde voor de oorlog in Cherson, dat bij haar vertrek al drie maanden bezet was. Marina komt uit Dnipro. Beiden lieten familie achter. Marina’s broers vechten in Charkiv en Donetsk, terwijl twee familieleden vermist zijn. “Het ergste is de onzekerheid. We weten niet wat er met hen is gebeurd.”
Warme ontvangst Zowel Tetiana als Marina kwamen na lang reizen, via Duitsland en Polen, in Herwijnen terecht. De overstap van de grote stad naar een klein dorp in de Betuwe was groot. Tetiana: "De eerste maanden kon ik alleen maar huilen, omdat ik mijn man en mijn familie miste. Maar na enkele maanden begon ik me beter te voelen." Dit was vooral te wijden aan de inzet van de dorpsbewoners, die alles uit de kast haalden om de nieuwe bewoners zich thuis te laten voelen.
Marina: "De vriendelijkheid en behulpzaamheid hier verrasten ons. Vooral voor de kinderen deden ze veel. We kregen een rondleiding door het dorp, en de kinderen mochten naar de boerderij en de Efteling." Tetiana was vooral onder de indruk van haar eerste Koningsdag: "We werden overladen met oranje spullen."
Drie jaar later Na drie jaar kennen Marina en Tetiana het dorp als hun broekzak. Ze hebben vrienden, vieren verjaardagen en zitten in de buurtapp. Ze maken ook uitstapjes naar steden als Amsterdam, Haarlem en Den Bosch. Toch blijft de taal een uitdaging. Marina: "In het eerste jaar kregen we vaak taalles, maar we waren slechte leerlingen. Onze kinderen zijn veel beter."
De kinderen moesten in het begin wennen, maar vonden snel aansluiting met leeftijdsgenoten in de buurt. Eerst kregen ze taalles met andere Oekraïense kinderen in Geldermalsen, nu gaan ze naar reguliere scholen.
Fruit plukken Locatiemanager Edwin Marck heeft na drie jaar weinig omkijken naar de brandweerkazerne. "Elke locatie heeft zijn dynamiek, maar hier verloopt alles rustig." De vrijwilligershulp is de afgelopen drie jaar afgeschaald. "Wij doen soms onderhoud, en bij een kapotte stofzuiger kunnen ze natuurlijk bij ons aankloppen. Verder runnen de bewoners alles zelf."
De kazernebewoners ontvangen een gemeentelijke toeslag, maar werken ook in de omgeving om hun steentje bij te dragen. Ze vinden het jammer dat enkel tijdelijk seizoenswerk beschikbaar is, zoals fruit plukken in kassen. Tatiana werkte kort in een zeepfabriek, maar moest stoppen vanwege haar gezondheid. “Het afgelegen dorp maakt werk lastig bereikbaar met het OV.”
