REGIO - Mazelen breidt zich opnieuw uit in ons land. Ook in een buurgemeente van ons uitzendgebied. Er is een kleine uitbraak gemeld van mazelen in de gemeente Zaltbommel. De kans op een grotere uitbraak neemt toe als de vaccinatiegraad daalt en dat is al een aantal jaren het geval.
 
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) raadt een vaccinatiegraad van 95 procent aan voor een goede bescherming tegen mazelen. In Nederland zijn er maar weinig gemeenten die deze vaccinatiegraad halen. Zelfs per wijk verschillen de cijfers soms sterk. De GGD's Gelderland-Zuid en Utrecht houden er rekening mee dat er een grotere uitbraak van de mazelen kan komen.
 
Hoe is de vaccinatiegraad in onze regio?
In 2023 kreeg 88,8 procent van de kinderen in Nederland op 2-jarige leeftijd één BMR-vaccinatie. In onze regio ligt dit lager. In Gelderland-Zuid is de vaccinatiegraad in Neder-Betuwe het laagst: 54,5 procent. Ook West-Betuwe zit met 82,2 procent ruim onder de aanbevolen 95 procent. Buren scoort iets hoger met 84,4 procent. Vijfheerenlanden laat een vergelijkbaar cijfer zien: 84,8%. Culemborg zit op 90,8 vaccinatiegraad en de gemeente Tiel is koploper met 93,0 procent.

Ouders moeten tegenwoordig toestemming geven voor het doorgeven van gegevens over het vaccineren van hun kinderen 

Kanttekening
Linda de Heer van GGD Gelderland-Zuid plaatst een kanttekening bij deze cijfers. “Ouders moeten tegenwoordig toestemming geven voor het doorgeven van gegevens over het vaccineren van hun kinderen. En dat gebeurt niet altijd. Daarom is de officiële vaccinatiegraad lager dan bij de vorige cijfers die hierover gepubliceerd zijn.” Ook epidemioloog Ilona Steenkamer van de GGD-Utrecht benadrukt dat haar organisatie de vaccinatiecijfers sinds 1 januari 2022 anoniem ontvangt. "Dat gebeurt als mensen geen toestemming (‘informed consent’) geven om hun gegevens met het RIVM te delen. Anonieme vaccinaties kunnen niet worden meegeteld voor de vaccinatiegraad, waardoor deze vanaf 2022 lager wordt gerapporteerd dan hij daadwerkelijk is. De vaccinatiegraad is dus een onderrapportage van de werkelijke vaccinatiegraad. De cijfers moeten daarom worden gezien als een soort ondergrens, een waarde waarop de deelname tenminste ligt. Het is dan ook belangrijk om voorzichtig te zijn bij de interpretatie van verschillen tussen regio’s of gemeenten en verschillen over de tijd.”
 
Gevaarlijk?
Als minder mensen zich laten vaccineren tegen mazelen, neemt de kans op een grotere uitbraak toe. En daarmee ook de kans op complicaties bij kwetsbare personen. "Sommige mensen kunnen erg ziek worden door mazelen,” zegt de woordvoerder van de GGD. "Dat geldt vooral voor kinderen onder de 1 jaar, zwangeren en mensen met een verlaagde afweer.”
 
Blijvende schade
Kinderen worden meestal flink ziek door mazelen: ze krijgen hoge koorts en uitslag. Ze kunnen ook een oorontsteking, longontsteking of hersenvliesontsteking krijgen. De ziekte kan dodelijk zijn. "Kinderen jonger dan 1 jaar kunnen blijvende schade overhouden of in zeldzame gevallen zelfs overlijden aan mazelen. Na het doormaken van mazelen werkt het afweersysteem van kinderen minder goed en zijn ze verhoogd vatbaar voor andere infecties", geeft het RIVM aan. De kans voor een patiënt met mazelen om te overlijden in Nederland is kleiner dan 1 op de 10.000 gevallen. In zeer zeldzame gevallen kan de ziekte een hersenontsteking veroorzaken, die pas zeven jaar na de besmetting begint. Deze is altijd dodelijk, zo meldt het RIVM.