VIJFHEERENLANDEN - De gemeente Vijfheerenlanden wil de komende jaren doorgroeien, maar tegelijkertijd beter letten op de gevolgen daarvan voor de leefbaarheid, natuur en voorzieningen. In een nieuwe ruimtelijke visie zet de gemeente op een rij hoe zij ruimte wil maken voor extra woningen, bedrijven, energieopwekking en verkeer, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit van het gebied.
Als grootste gemeente in oppervlakte binnen de provincie Utrecht, wordt er vaak gekeken naar Vijfheerenlanden bij regionale en landelijke vraagstukken zoals woningbouw, energietransitie en bereikbaarheid. Met de nieuwe ruimtelijke propositie wil de gemeente daarom zelf de regie houden over de balans tussen groei en leefkwaliteit. "Er wordt veel gevraagd van Vijfheerenlanden, zowel op het gebied van woningbouw als energie en mobiliteit," aldus wethouder Joop van Montfoort. "Sommige ontwikkelingen zijn wenselijk, andere liggen gevoelig, maar in het belang van onze inwoners moeten we samen met provincie, rijk en regio integraal naar deze opgaven kijken."
Koploper woningbouw, maar grenzen in zicht De gemeente heeft de afgelopen jaren fors bijgedragen aan de regionale woningopgave. Sinds 2022 zijn er gemiddeld 500 woningen per jaar gebouwd, met name op locaties als Hoef en Haag en Broekgraaf Leerdam. In totaal wordt nu gewerkt aan de realisatie van ruim 3.000 extra woningen.
Met de recente herijking van de woondeal binnen de U10-regio is daar nog eens ruimte voor 1.012 woningen bijgekomen. Bij ongewijzigd tempo kan de gemeente mogelijk al in 2032 haar ambitie van 3.000 woningen realiseren. De keerzijde van deze snelle groei is dat de druk op onderwijs, sportvoorzieningen en mobiliteit toeneemt. Extra investeringen zijn daarom noodzakelijk om deze voorzieningen op peil te houden.
Investeren in bereikbaarheid en werkgelegenheid Naast woningbouw zet Vijfheerenlanden ook in op werkgelegenheid en bereikbaarheid. Er wordt geïnvesteerd in de ontwikkeling van nieuwe werklandschappen, zoals Gaasperwaard III bij Vianen. Dit gebied moet een toekomstbestendig regionaal bedrijventerrein worden, volledig zelfvoorzienend op het gebied van energie, water en biodiversiteit. Tegelijkertijd vraagt de groeiende bevolking om betere verkeersontsluitingen. Daarom pleit de gemeente onder meer voor de uitbreiding van knooppunt Everdingen, betere verbindingen naar de A27 en extra randwegen rond kernen als Lexmond en Nieuwland.
Energietransitie vraagt forse inspanning Op het gebied van energie liggen de grootste opgaven nog in de toekomst. Vijfheerenlanden heeft zich gecommitteerd aan het opwekken van minimaal 70% van de eigen elektriciteitsbehoefte via duurzame bronnen. Er wordt gewerkt aan windenergie, onder lokale regie en met betrokkenheid van inwoners via zogenaamde Lokale Besturen Wind (LBW's).
Naast duurzame opwek bekijkt de gemeente samen met onder meer de glasfabrieken in Leerdam de mogelijkheden om energie-intensieve bedrijven verder te verduurzamen. Hier liggen plannen om via samenwerking met andere gemeenten zo'n 100 kiloton CO2-uitstoot per jaar te besparen. Ook wordt onderzocht of waterstof hier in de toekomst een aanvullende rol kan spelen.
Groene ruimte blijft belangrijke pijler Hoewel groei noodzakelijk is, blijft het behoud van natuur, landbouw en landschap een speerpunt. Zo wordt gewerkt aan het vergroten van de biodiversiteit door onder meer 10% groenblauwe dooradering toe te voegen. Ook worden nieuwe woonwijken zoveel mogelijk klimaatadaptief ontwikkeld, met oog voor waterbeheer, natuur en recreatie.
