REGIO - Ruim een half miljoen Nederlandse huishoudens leefden in 2024 in energiearmoede, blijkt uit cijfers van het CBS. Dat is een toename van 180.000 huishoudens, vergeleken met 2023. Ook in de uitzendregio van SRC is het aantal mensen in energiearmoede gestegen. SRC stelde vragen aan de gemeenten over hun aanpak om de energiearmoede tegen te gaan.
 
Ruim 6 procent van alle Nederlandse huishoudens worstelt met de gas- en stroomrekening. Dat zijn zo'n 510.000 woningen. De gemeente Tiel valt boven het landelijke gemiddelde met 6,8 procent energiearmoede in hun gemeente. West Betuwe (3,8 %), Vijfheerenlanden (4,0%), Neder-Betuwe (4,5%), Culemborg (4,2 %) en Buren (3,8%) vallen ruim onder het landelijke gemiddelde.
 
Mensen in energiearmoede hebben een laag inkomen, leven in slecht geïsoleerde woningen en kunnen de stijgende prijzen voor stroom en gas moeilijk betalen. De toenemende energiearmoede is voor het CBS en TNO geen verrassing. De gemiddelde energieprijzen zijn nog steeds hoog en vorig jaar stopte de financiële overheidssteun. Denk bijvoorbeeld aan de energietoeslag voor mensen met een laag inkomen, maar ook aan het prijsplafond waar alle huishoudens van profiteerden.
 
Rivierenland
Alle acht gemeenten binnen Rivierenland - waar West Betuwe, Neder-Betuwe, Culemborg, Buren en Tiel onder vallen - helpen bewoners via EnergieVitaal. “Dat is het programma van Energieloket Rivierenland waarbij we bewoners die hun energierekening niet of bijna niet meer kunnen betalen, ondersteunen bij het verlagen van hun energieverbruik”, vertelt een woordvoerder van EnergieVitaal.
 
EnergieVitaal werkt met een gespecialiseerd team bestaande uit klussers, coaches, planners en coördinatoren die werken vanuit S-TEC in Tiel, dat is een regionaal kennis- en praktijkcentrum voor de energietransitie in Rivierenland. “We geven bewoners energiebespaartips en ook gratis kleine aanpassingen, zoals bijvoorbeeld tochtstrips, radiatorfolie en een waterbesparende douchekop”, aldus de woordvoerder. Daarnaast voert de organisatie zelf grote maatregelen uit. “Zoals waterzijdig inregelen (het optimaliseren van de verwarmingsinstallatie), het plaatsen van energiezuinig witgoed, energiemonitoring en plexiglas voorzetramen. Dankzij de bijdragen van de gemeenten, is dit kosteloos voor de bewoners met energiearmoede.” 
 
De afgelopen jaren heeft EnergieVitaal ruim 3.000 huishoudens geholpen in Rivierenland met besparen met de kleine maatregelen. Ruim vierhonderd huishoudens met energiearmoede hebben inmiddels ook profijt gehad van de gratis grotere maatregelen.
 
Vijfheerenlanden
Vijfheerenlanden ligt in de provincie Utrecht en is dan ook niet aangesloten bij Energieloket Rivierenland. De gemeente signaleert energiearmoede via energiecoaches en via het gebruik van de witgoedruilregeling. De witgoedregeling is een vergoeding voor de reparatie of vervanging van een wasmachine, koelkast, fornuis, kookplaat, oven of stofzuiger. “In de communicatie en met de regelingen richt de gemeente zich op de inwoners met een laag inkomen, tot 130% van het sociaal minimum”, aldus een woordvoerder van de gemeente.
 
“Alle woningeigenaren tot 130% van het minimum inkomen krijgen een gratis isolerende maatregel, zoals isolatie van het huis. Daarnaast bieden we alle huishoudens gratis praktische ondersteuning met energiecoaches. Energiecoaches helpen vrijwillig om energieverbruik te verminderen en om woningen energiezuiniger te maken. Zij geven persoonlijk advies, praktische tips en aanbevelingen”, legt een woordvoerder verder uit. De gemeente vergoedt minimaal tweeduizend euro voor isolatiemaatregelen
 
Culemborg
In Culemborg verleent EnergieVitaal alleen een witgoedregeling. “De subsidie hiervoor is inmiddels al helemaal besteed”, laat de woordvoerder van EnergieVitaal weten. De gemeente zet zelf in op vroeg signaleren. “We krijgen maandelijks signalen van energieleveranciers als er betalingsachterstanden zijn. Ons team 'Vroeg eropaf' neemt direct contact op met deze inwoners. Zo signaleren we energiearmoede indirect en kunnen we gericht hulp bieden, vaak al voordat de problemen groter worden”, vertelt de woordvoerder van Culemborg.
 
Daarnaast is er een gemeentelijk isolatiesubsidie tot 1.400 euro, zijn er energiecoaches en zijn er ook al achthonderd huishoudens geholpen door de FIXbrigade. “De FIXbrigade Culemborg hielp bewoners kosteloos hun huis energiezuiniger te maken”, aldus de woordvoerder.
 
Buren
De gemeente Buren werkt nauw samen met EnergieVitaal om huishoudens met energiearmoede te signaleren en te helpen. Daarnaast vindt de gemeente de getroffen huishoudens via consulent schuldhulpverlening die gezinnen met betalingsproblemen doorverwijst. 
 
Woningcorporaties
Alle gemeenten geven ook aan in goed contact te zijn met woningcorporaties voor het verduurzamen van woningen. “Samen met de woningcorporaties kijken we stap voor stap hoe we inwoners kunnen helpen. We bespreken regelmatig de verduurzamingsopgave waar woningcorporaties verantwoordelijk voor zijn. Op dit moment liggen ze op schema om een gemiddeld energielabel A te hebben in 2030” vertelt de woordvoerder van Vijfheerenlanden.
 
“Met woningcorporatie Kleurrijk Wonen is afgesproken dat slecht geïsoleerde woningen worden verbeterd. Ook worden huurders actief geïnformeerd over energiebesparing. Samen met Vrijstad Energie – een energieneutrale organisatie - verkennen we nieuwe projecten voor de komende jaren”, laat de woordvoerder van Culemborg weten.
 
EnergieVitaal werkt in alle gemeenten van Rivierenland, behalve Culemborg, samen met woningcorporaties. “EnergieVitaal werkt veel samen met de woningcorporaties Thius en KleurrijkWonen om bewoners met een minder goed geïsoleerde woning bijvoorbeeld via informatiebrieven en woonconsulenten te bereiken”, sluit de woordvoerder van Buren af.
 
Met deze hulp en maatregelen hopen de gemeenten dat de energiearmoede aankomend jaar zal afnemen in hun gemeente. Op de websites van de afzonderlijke gemeenten is meer informatie te vinden over de beschikbare hulp bij energiearmoede.