VIANEN - Het zou de klus van het jaar worden voor Rijkswaterstaat. Zie het verwijderen van een 5000 ton wegende brug maar in goede banen te leiden. En dan moet het ook nog veilig gebeuren. Om dat laatste te waarborgen, werd Operatie Lekbrug gisteren halverwege uitgesteld. Maar hoe kon dat nou gebeuren?

Wat ging er mis?
De korte samenvatting: er kwam een kink in de kabel. Het ponton - waar de brug op zou worden getild - wordt vastgehouden door een aantal lierkabels en sleepboten. Een van die kabels is onder water beschadigd geraakt. Toen de aannemer dit ontdekte, werd direct beslist om de operatie te staken. "Vanwege de veiligheid konden we niet anders dan stoppen."

Hoe de kabel beschadigd kon raken en wanneer dit precies is gebeurd, weet Rijkswaterstaat zelf ook nog niet. "Dit wordt nog onderzocht", geeft een woordvoerder aan. Het ponton is inmiddels teruggevaren naar de voorhaven van de sluis in Nieuwegein, waar de bewuste kabel wordt gerepareerd.

Wel gaat Rijkswaterstaat op zoek naar waar de kabelbeschadiging vandaan komt. Dit ook om te voorkomen dat het een volgende keer op een zelfde manier fout zou gaan. "We staan volledig achter het besluit van de aannemer om de operatie af te gelasten. Als het niet veilig kan, gaan we absoluut niet verder."

Is het zondag gevaarlijk geweest?
Nee, zegt Rijkswaterstaat, want de verwijdering is op tijd afgelast. De brug was overigens al wel een beetje opgevijzeld, zoals ze het zelf noemen. Oftewel: een beetje losgemaakt en omhooggebracht, zodat hij gemakkelijker op het ponton kon worden gehesen. Maar of we nu te maken hebben met een onstabiele brug die bij wijze van spreken in elkaar kan vallen? "Nee, hij ligt stevig genoeg om nog even te blijven liggen."

Veiligheid staat bovenaan deze operatie, vertelt een woordvoerder. Zo'n 100 mensen waren zondag aan het werk om alles in goede banen te leiden. "Als een van de lierkabels losschiet, is het ponton niet meer stabiel. En dan kunnen we de brug er niet veilig op duwen."

Wanneer gaat de brug dan wél weg?
Ook dat kan Rijkswaterstaat nog niet zeggen. Enerzijds moeten die in totaal 100 mensen die op, naast en onder de brug werkzaam waren, weer tegelijkertijd gemobiliseerd kunnen worden. Anderzijds heeft het te maken met drie pijlers: zicht, wind en waterstand. Zicht spreekt voor zich; is het bijvoorbeeld te mistig, kan de loodzware brug niet met uiterste precisie op het ponton worden gezet. 

Het gaat er vooral om: alle omstandigheden moeten zo kalm mogelijk zijn, wil je zo'n gigabrug rustig kunnen wegvaren. Daarom mag het niet te hard waaien. En: een 'goede' waterstand heb je nodig om tegengas te bieden. Zodra de brug op het ponton zakt, heeft de operatie - met hoeveel precisie het ook gebeurt - de kracht van het water nodig om de boogbrug niet te laten 'stuiteren'. 

Dat de tijd langzaam richting de winter kruipt, hoeft niet per definitie te betekenen dat het allemaal zó ver wordt uitgesteld. "We bekijken het per keer en houden daarvoor de voorspellingen in de gaten. Als het even kan, hopen we uiteraard dat het zo snel mogelijk weer kan plaatsvinden, maar dat hangt dus af van die drie pijlers."

Wat stond er zondag op de planning?
De 'iconische' boogbrug tussen Vianen en Nieuwegein zou eindelijk worden weggehaald. Daar gingen heel wat jaren overheen. Want: waar de brug na zijn opening in 1936 een belangrijke verbinding was tussen noordelijk en zuidelijk Nederland, bleek het later door de smalle rijstroken te kwetsbaar voor ellenlange files. 

Daarom werd de moderne Jan Blankenbrug ernaast gebouwd en rijdt er sinds 2004 al niemand meer over de Lekbrug. Of het een monument zou worden? Gemeenteraden werden het er niet over eens. Ook vond Rijkswaterstaat het behoud van zo'n grote brug - die dus niet werd gebruikt - te duur worden.

Reden dat er na járen discussie op zondag 7 november 2021 een einde aan de brug zou komen. Het moment van uitvaren werd vlak voor het weekend al 12 uur uitgesteld. Het weer en de waterstand werkten niet mee, aldus Rijkswaterstaat. 

Zondag zou er zo uitzien: in de ochtend zou het ponton aan komen varen. In de avond kon de loodzware brug op dat ponton worden gehesen, waarna hij enkele uren later richting de Beatrixsluis in Nieuwegein zou varen. Daar zou hij in kleinere stukken worden 'gehakt', om daarna naar een slooplocatie in Schiedam te worden gevaren.


Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met RTV Utrecht.

Deel dit artikel op Facebook: